ΔΕΙΤΕ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΑΠ'ΤΗΝ ΟΠΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΣΚΥΛΟΥ

ΙΣΩΣ ΤΟΤΕ ΝΑ ΒΡΕΙΤΕ ΤΗ ΛΥΣΗ...

Thursday, December 24, 2009

ΕΚΤΟΝΩΣΗ-ΠΕΙΘΑΡΧΕΙΑ-ΧΑΔΙΑ

Δανείζομαι το τριπτυχο του τίτλου από τα λεγομενα ενός πολύ καλού συναδελφου και θα αποτελέσει την αφετηρία για να ξετυλίξω ορισμένες απόψεις για την εκπαιδευση των σκυλων μας.Είναι σημαντικό καταρχήν να πουμε ότι πρέπει να ακολουθείται η σειρα με την οποιά σας αναφερουμε το τρίπτυχο ώστε ο σκυλος μας να μην οδηγηθεί σε προβληματα συμπεριφορας και βεβαίως να μην γινει ένα κακομαθημενο σκυλι(πράγμα το οποίο είναι πολύ συνηθισμένο και το βλέπω καθημερινά στις επισκέψεις που κανω σε σκυλους πελατών).

Εκτόνωση σημαίνει διάφορες δραστηριότητες που μπορούμε να μοιραστούμε με το σκύλο μας κι αναλογως τη ράτσα,το μέγεθος και την ιδιοσυγκρασία κάθε σκύλου(ποσο ενεργεια κρύβει μέσα του)μεταβάλλεται και το minimum αυτής.Ο χρόνος εκτόνωσης εχει σημασία αλλά βεβαίως πρέπει να προσέχουμε και την ‘ποιότητα’ της εκτόνωσης.Μία ολόκληρη ώρα βόλτα(περίπατος) μπορεί να εχει την ιδια αξία με μόλις ένα τεταρτο τζόκινγκ ή με ένα πεντάλεπτο δαγκωματων στο λουκάνικο(tug of war).Γενικά πάντως ας θυμόμαστε ότι όσο περισσότερο εκτονώνεται ένας σκύλος τόσο λιγότερο ‘’πλήτει’’ενώ ταυτόχρονα κουράζεται και η συνάρτηση αυτών έχει ως αποτέλεσμα ένα σκύλο που δεν εκδηλώνει εύκολα ανεπιθύμητες μορφές συμπεριφοράς.Βεβαίως η συμπεριφορά είναι κατι πολύ πολύπλοκο και δεν μας φθάνουν μία,δύο ή τρεις σελίδες για να μιλήσουμε γι αυτή αλλά προς το παρόν ας αρκεστούμε σε γενικές οδηγίες που θα μας βοηθήσουν να προσεγγίσουμε τον στόχο που δεν άλλος από:’’ευτυχισμένος σκύλος-ευτυχισμένος ιδιοκτήτης…’’

Η πειθαρχία είναι το δευτερο που αναφέρουμε κι η οποία θα λέγαμε ότι πηγάζει αφενός μεν απ’τη συνέπεια εκτέλεσης των εντολών υπακοής αφετέρου δε απ’τη σταση μας ως αρχηγού που κυρίως εκδηλώνεται(κι είναι μείζονος σημασίας) από τη στάση σώματος μας η οποία έχει σχέση βεβαίως με το αν πραγματικά πιστεύουμε αν είμαστε ή όχι αυτός που έχει το πάνω χέρι.Αν δεν το πιστευουμε ο σκύλος το αντιλαμβανεται εγκαίρως κι επειδή βασει ενστίκτου εχει μάθει να δινει καθημερινες μικρές μάχες για να μπορέσει να ανέβει ένα σκαλί στην ιεραρχία οδηγείται σε διαφορες μορφές ανυπακοής/ κυριαρχίας/επιβολής.Ειναι βεβαίως θέμα ‘ψυχολογίας’ και η εμπειρία ,είναι αυτή που θα μας βοηθήσει να υιοθετήσουμε στασεις ανάλογες των περιστάσεων.Το άλλο επιμέρους συστατικό,η υπακοή,είναι ταυτισμένο στο μυαλό των περισσότερων κυναγωγών με μια σειρα πέντε-έξι εντολών(heel,sit,down,stay,no,stand) και βεβαια δεν ξερω και ποσοι εξ αυτών αντιλαμβάνονται την σημασία της συνέπειας εκτελεσης.Βεβαίως οι εντολές αποτελούν κώδικα επικοινωνίας με το ζώο μας, αλλά η συνεπεια εκτέλεσης είναι αυτή που οδηγεί στην πειθαρχία.Επίσης κατά τη γνώμη μου θεωρώ προτιμότερο να έχουμε μονάχα μία ‘’εντολή θέσης’’(προτιμώ το down) , μία εντολή απαγόρευσης(π.χ. ‘’NO’’)και μια εντολή επιβραβευσης(π.χ. ‘’bravo’’) οι οποίες να είναι 100% αποτελεσματικές(99%...) παρά να αναλωνόμαστε σε 5-6 ή και παραπάνω εντολές που το ποσοστό εκτελεσης τους δεν ξεπερνά το 50 ή 60 τις εκατό(αυτό δεν αποτελει υπακοή αλλά μοιάζει με κοκκινο/μαυρο σε ρουλετα καζίνου ).Μαζί με τις τρεις εντολές χρησιμοποιούμε και τη σταση σώματος ως μέσο επιβολής (π.χ κυριαρχικο κοίταγμα,περιορισμό χώρου με το σώμα κτλ.) και οδηγούμε το σκυλι στο επιθυμητό .Για να το κατανοήσουμε φέρνω ένα παράδειγμα:θέλουμε να μάθουμε το σκύλο μας να μην περνάει την πόρτα του δωματίου μας.Κάθε φορά που εμείς περνάμε το κασωμα γυρνάμε πισω και με οδηγό το σώμα μας δείχνουμε στο σκύλο ότι πρέπει να σταματίσει στο όριο της πόρτας.Αν το ξεπεράσει τον οδηγούμε με το σώμα μας προς τα πισω και τον επανατοποθετουμε οσες φορες χρειαστεί.Χωρίς καν τη χρηση φωνητικών εντολων αν επειμείνουμε και δεν αφήνουμε ποτε ο σκύλος να περνάει την πορτα του δωματίου να’στε βεβαιοι ότι 9 στα 10 σκυλια θα το μαθουν αρκετα γρηγορα και θα σταματανε στο όριο.Αν βεβαίωςεχουμε στη διαθεσή μας και καποια εντολες τοτε μπορουμε να τον επανατοποθετουμε στο σημειο εξω από την πορτα χρησιμοποιωντας αυτες πραγμα που θα μας κανει πιο ευκολο το έργο μας.

Ας πουμε τώρα για τα χαδια.Τα χάδια είναι απαραίτητα ώστε να χτισουμε σχέση με το σκύλο μας και βεβαίως λειτουργούν ως επιβραβευση όταν προσπαθούμε να τον διδάξουμε κάτι.Κάποια μάλιστα σκυλιά μπορούν να κάνουν τα πάντα για ένα χάδι.Ομως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο σκύλος μας είναι ζώο και λειτουργεί με αγελαία ενστικτα γι αυτό πρέπει πρώτα να του επιβληθουμε ως αρχηγός και έπειτα όλα τα υπόλοιπα αν δεν θελουμε να μπουμε σε περιπετειες. Αυτός είναι ο λόγος που πρώτα φροντιζουμε να πειθαρχεί και μετα ασχολουμαστε με χαιδολογηματα(ας πουμε μια υπερβολη για να καταλαβετε:φανταστείτε να εχουμε δωσει δικαιωμα στο σκυλο μας και να μας γρυλιζει ή και δαγκώσει για να φαει κατι που κραταμε στα χέρια).Κι ας αναφερουμε και το εξης:καποια σκυλια(πολύ κυριαρχικά) πρέπει να χαιδεύονται ελάχιστα ως καθόλου καθώς η σχεση υπεροχής μας μπορεί να διαχωρίζεται με μια λεπτη κλωστή που είναι ετοιμη να σπάσει.Αλλιώς κινδυνευουμε ανα πάσα στιγμη καθώς αυτά τα σκυλια ισως γινουν επιθετικα όχι απλά για να δοκιμάσουν αλλά γιατί νομίζουν εκ των προταίρων ότι βρισκονται πανω από οποιοδήποτε άλλο είδος(πχ ανθρωπος).
Κλεινουμε λοιπόν όπως ξεκινησαμε με οδηγό το τρίπτυχο:εκτόνωση-πειθαρχεία-χαδια.Δεν λύνει όλα τα προβλήματα αλλά είναι η αρχή.

Wednesday, December 23, 2009

‘’Blank problems’’(ερευνα χωρίς να υπάρχει ουσία)

(το παρον προηλθε από ελευθερη μεταφραση του beerman.To κειμενο επεσε στα χέρια του αλλα δεν γνωριζει ποιος ειναι ο αρθρογραφος.Οποιοσδηποτε γνωριζει κατι ας μας ενημερωσει για να το προσθεσουμε)


Γιατι βάζουμε ΄΄κενά ΄΄ στα σενάρια;Πότε μπορούμε να τα εισάγουμε;
Που μπορούμε να τα εισάγουμε;


Υπάρχουν δύο απόλυτα αντίθετες θεωρίες πάνω στο ζήτημα αυτό.Η μι α λέει ότι βάζουμε ‘’blank problems’’ για να επιμυκήνουμε το χρόνο ανίχνευσης ώστε να αυξήσουμε την αντοχή του σκύλου.Η άλλη λέει ότι πρεπει να βάλουμε ‘’blank problem’’ αλλά ύστερα πρέπει να αφήσουμε το σκύλο να ηρεμήσει ,(να περάσει κάποια ώρα πριν του ξαναβάλουμε σενάριο ανίχνευσης(είτε κανονικό είτε ‘blank’).Ετσι ο σκύλος διδάσκεται ότι δεν βρίσκει πάντα κάτι όταν κάνει έρευνα.
Σε αρχικά στάδια εκπαίδευσης δεν πρέπει να βάζετε blank problem μετά απ’την πρωτη σωστή ανίχνευση(μιλαμε για μια εκπαιδευτική περιοδο πχ που αποτελειται από τεσσερεις ανιχνευσεις,δηλ.4 σεναρια συνεχόμενα).Προφανώς ούτε να βάζετε blank problem με το που ξεκινάτε την εκπαιδευτική περίοδο(trainin session =κομματι εκπαιδεσης που θα κανω με το σκύλο και θα αποτελειται από τρεις ερευνες πχ μια στο κτιριο,μια σε βαλιτσες κι άλλη μια στο κτιριο).Επειδή ακριβώς είπαμε ότι ος κυλος βρισκεται σε αρχικά σέναρια αν το κανατε αυτό δεν θα΄χε ο σκυλος την αντοχή να επιλύσει το πρόβλημα κι έπειτα να συνεχίσει.Η αποψη αυτή πηγαζει απ’το γεγονος ότι πιστέυω ότι στα αρχικα στάδια εκπαιδευσης πρέπει να υιοθετούμε μια τεχνική ενίσχυσης του σκύλου.Αυτό θα συμβει αν φροντίζουμε να βρίσκει συνέχεια ο σκύλος το επιθυμητο(χωρίς blank που αποτελει ‘απογοήτευση’) κι έτσι θα του αυξήσουμε την επιθυμία αν ανιχνεύει.
Αργότερα περνάμε στη φαση που τοποθετουμε λιγότερες ουσίες (ναρκωτικες ,εκρηκτικες ?) σε μεγαλύτερη απόσταση το οποίο θα επιτρέψει στο σκύλο να διδαχθεί να ανιχνεύει για περισσότερο χρόνο πριν επιβραβευθεί.Σταδιακά αυξάνουμε την απόσταση μεταξύ των ουσιών,φροντίζουμε όμως περιοδικά να επιστρέφουμε σε γρήφορες ανιχνέυσεις(speed trials) ώστε να ενθουσιάζεται περισσότερο ο σκύλος με το αναπάντεχο που δεν το περίμενε.
Αν θέλετε να θυμάστε για το πόσο και ποτε να βαζετε blank problems θυμηθείτε το εξής:αν ο σκύλος εχει προβλημα στις ενδείξεις(δείνει λάθος ενδείξεις)πρεπει οπωσδήποτε συνέχεια να του βάζετε blank problems.Aν δεν εχει τέτοιου είδους προβλημα τότε να του βαζετε blank problems
περιοδικά. Με λίξα λόγια αν σας δίνει λανθασμένες ενδειξεις(‘’λευκές φέρμες΄΄)τότε πρέπει να του βάζετε τουλάχιστον ένα blank problem καθε μέρα ώστε να εξαλείψετε τη λανθασμένη συμπεριφορά.Αν δεν έχετε λανθασμένες ενδείξεις τότε δεν χρειάζεται περισσότερο από ένα blank problem κι αυτό στο δευτερο σεναριο(training session)κι όχι στο πρωτο.Εξ’αλλου ,κατά τη γνώμη μου,ένα blank problem στο πρωτο σεναριο τεχνικα δεν είναι blank problem αλλά είναι απλά μεγαλύτερος χρόνος ανίχνευσης και γι αυτό όταν γράφετε την αναφορά εκπαίδευσης(ημερολογιο εκπαίδευσης) πρέπει να αναφέρετε ότι ο σκύλος έκανε λχ 30 λεπτα να βρει την πρώτη ουσια(στο πρωτο σεναριο) κι όχι να το ορίζετε ως blank problem της εβδομαδας(γιατι αν κανετε κατι τετοιο πιθανον να μην κανετε το blank που επρεπε να κανετε για την προοδο του σκυλου).
Αν μου απαντησετε ότι αισθάνεστε ότι ο δικος σας σκύλος πάει καλύτερα(ανεβαζει επιπεδο) με την ‘’στέρηση της οσμής’’σας συνιστώ απ’τη μεριά μου ότι είναι καλύτερα να εκπαιδεύετε συνεχώς το σκύλο σας για να ανεβάσει τις επιδόσεις του παρά να βάζετε ‘’blank problems’’.

Tα blank problems είναι σημαντικό εργαλείο στην εκπαίδευση αλλά όταν δεν χρησιμοποιούνται στο σωστό χρόνο τότε αντί να κάνουν μεγάλο καλό κάνουν εξίσου μεγάλο κακό.Αυτό που εννοώ είναι ότι το blank problem δεν επιλύει οποιοδήποτε προβλημα προκύψει(δεν είναι το μαγικο φιλτρο για όλα)και επιπλέον λέω ότι ένας σκύλος που αδυνατει να βρει (ανακαλύψει)μια ουσία,χρειάζεται ενθαρρυνση παρά να του βαζουμε ένα blank problem και να τον αποθαρρύνουμε (αφού θα χρειαστεί 30 λεπτα πριν βρει κατι (εννοει προφανως αφου περασουμε στο δευτερο σεναριο?).Η ζημιά που κάνουμε στο σκύλο είναι αντίστοιχη με τη ζημιά που εχει ενας σκυλος που από υπερβολικό ενθουσιασμό δίνει λανθασμένες ενδείξεις.
Για τις λανθασμενες εμδείξεις(πχ λαθος SIT) γενικα θα΄λεγα ότι ένα συλος μπορει να κανει κάτι τέτοιο για διάφορους λόγους (γλωσσα σωματος χειριστή,odor generalization,λαθος τραβηγμα σκυλου,θπερβολικος ενθουσιασμος κτλ)
Τα μυνηματα γλώσσας σώματος του χειριστή μπορούν να διορθωθούν
απ’το χειριστή και τον εκπαιδευτή αφού εξηγήσει ο εκπαιδευτής στο χειριστή τι είναι αυτό που οδηγεί το σκύλο σε λανθασμένη ένδειξη.Είναι παρα πολλά αυτά που μπορούν να κάνουν ένα σκύλο να κάνει λάθος εξαιτιας της γλωσσας σώματος του χειριστή και δεν θα θελα να επεκταθώ.Σε ιδανικές καταστασεις οποιοδήποτε λάθος κι αν κάνει με το σώμα του ο χειριστης δεν θα’πρεπε να επηρεασει το σκύλο και να δωσει λάθος ενδειξη πρακτικά όμως ειναι απίθανο να ισχύει κάτι τετοιο καθώς θα απαιτούσε αμέτρητες ωρες εκπαίδευσης ώστε βαθμιαία να έχουμε εκ των προταίρων εισάγει αμετρητα πιθανά μυνήματα της γλωσσας σωματος του χειριστή(body cues) ελέγχοντας την αντίδραση του σκύλου σε καθένα από αυτά και προχωρόντας στο επόμενο.Επειδη όμως αυτά δεν γίνονται ούτε στις καλυτερες οικογενειες είναι ευκολότερο να επιβλέπουμε το χειριστή και να τον καθοδηγούμε να μην δινει μηνύματα σώματος που επηρεάζουν την αντίδραση(ενδειξη) του σκύλου.
ΣΗΜ: το καλύτερο ‘’blank problem’’ είναι όταν ο χειριστής δεν γνωρίζει πότε έχουμε blank problem κι έτσι οι κινησιολογίες του είναι φυσικές χωρίς να υποδεικνύει στο σκύλο λανθασμένη ανταπόκριση.

Όταν ο σκύλος μυρίζει οποιαδήποτε μυρωδιά(καποια άλλη που΄χουμε πιθανώς βάλει)και νομίζει ότι πρόκειται γιαυτη που ψάχνει(το φαινομενο ονομαζεται ‘’generalization’’=γενικευση)
και τον οδηγει σε λάθος ένδειξη,εκτός απ΄το να πάρουμε το σκύλο απ’την περιοχή και να προσπαθησουμε να μορφοποιήσουμε το σενάριο προς την κατεύθυνση της συσχέτισης της μυρωδιάς,θα μπορούσαμε κατά τη γνωμη μου απλά να ενήμερωσουμε το χειριστη πού ακριβώς βρίσκεται η ουσία κάθε φορά ώστε να μην επιτρέπει στο σκύλο λάθος ενδείξεις ξανά.

ΣΗΜ:ΚΟΥΡΑΣΗ:Αυτό είναι αποκλειστικά στην ευθύνη του εκπαιδευτή και του χειριστή να μπορούν να αντιληφθούν τα όρια του σκύλου κι αν χρειαστει να σταματήσουν το σενάριο τελείως ή να κάνουν ένα διάλειμα και να ξεκινήσουν αργότερα την επίλυση του προβλήματος ανιχνευσης που αφήσαν.Να θυμάστε πάντως ότι το σκυλί σε ιδανικές περιπτώσεις(συνθηκες) ανιχνεύει με συνέπεια ως 90 λεπτα.

Να θυμάστε ότι η πρώτη ανίχνευση(σενάριο)της ημέρας πρέπει να’ναι η μεγαλύτερη σε διάρκεια(και τα υπόλοιπα να μειώνονται σε χρόνο) γιατί αλλιώς το σκυλί θα΄χει πρόβλημα αντοχής.Εάν πριν την ανίχνεση έχετε εισάγει βασική υπακοή τότε ο χρόνος που μπορεί να ανιχνέυσει ο σκύλος μειώνεται αρκετά.
Άλλο ένα προβλημα που συναντάμε όταν έχουμε χρήση βασικής υπακοής πριν την ανίχνευση είναι ότι δημιουργείται σχέση εξάρτησης του σκύλου με τον χειριστή(focus στον χειριστή) γι αυτό και πρέπει να αποφευφεται η βασικη υπακοή.Η αυστηρή πειθαρχία που ‘’αιωρείται’’ κρατά ‘’κολλημένο’’ το σκύλο στο χειριστή(πολλές φορές και κοντά σ’αυτόν)και δεν τον αφήνει να εστιάσει στην ανίχνευση.Απ’την άλλη όμως οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι η βασική υπακοή επηρεάζει θετικά την εκπαίδευση καθώς έχουμε το σκύλο από απόσταση και δεν προσπερνά τα δυσκόλα σημεια αφού όπως είπαμε περιμένει το χειριστή του(λογω της εξαρτησης της υπακοης εννοώ),στεκεται στο δυσκολο σημειό και αναμενει την πιθανη επιβράβευση που έχει μαθει ότι έρχεται από εκεί(καλό είναι να τονίσουμε στο σημείο αυτό ότι ο βοηθός που πετάει λχ το μπαλακι της επιβράβευσης ΔΕΝ πρέπει να ρχετε πολύ κοντα στο χειριστή ώστε ο σκύλος να δινει ενδειξη προς την πηγη αφού από εκεί αναμένει την επιβράβευση.Σε άλλη περιπτωση θα δινει ενδειξη προς το χειριστή και τον βοηθό και δεν μπορεί κανείς να αντιληφθεί που ακριβώς βρίσκεται η πηγη της οσμής.


Ένα τράβηγμα προς τα πίσω είναι ένας τρόπος για να δούμε πότε ο σκύλος δίνει λανθασμένη ένδειξη αλλά το πότε θα το χρησιμοποιήσουμε εξαρτάται απ’τις ενέργειες του σκύλου,απ’το πόσο υψηλό drive έχει κι από άλλους παράγοντες.Πάντως ο χειριστής πρέπει να’ναι πάντα σε θέση να διαβάσει το σκύλο του και να μπορεί να εκτιμήσει αν αυτός ιχνηλατεί σωστά,αν μυρίζει τη σωστή οσμή ,αν ενεργεί’’κάπως’’ λογω περισπαστικών στοιχείων κτλ.Για να μπορέσεις πάντως να εξαλείψεις τέτοιου είδους συμπεριφορές πρέπει να κάνεις το σκύλο να πιστέψει ότι τις περιμένεις και βεβαίως να μη διασταυρωθουν τα βλεμματα σας αλλά να συνεχισεις αδιάφορος και με πάθος όπως πριν.Μπορείς επισεις ήπια να τραβήξεις προς τα πίσω το σκύλο κι ύστερα να τον ξαναστείλεις.Μπορείς βέβαια να τον επιπλήξεις(τραβηξεις) και πιο δραστικά αλλά αυτό προυποθέτει υψηλό drive και δεν το συνιστώ.Γενικά θα λέγαμε υπάρχουν πολλοί τρόποι να διορθώσεις τη λάθος συμπεριφορά,προσπάθησε να επιλέγεις το σωστό που αρμόζει στην ιδιοσυγκρασία του σκύλου σου.

Ο υπερενθουσιασμός του σκύλου σε καποιες φάσεις της ερευνας πολλοί πιστεύουν ότι έχει γενετικές αιτίες αλλά μάλλον η άποψη αυτή είναι υπερβολική.Επειδή ο χειριστής είναι δυσκολο να διακρίνει από πού πηγάζει αυτή η συμπεριφορά,ο εκπαιδευτής πρέπει να τον βοηθήσει .ΟΤΑΝ υπερενθουσιαστεί ο σκύλος δίνεται οδηγία στο χειριστή να συνεχίσει να κινείται όπως πριν(φυσιολογικά και δραστήρια).Το ιδανικό είναι ο εκπαιδετης να προβλεπει το σκυλο και να δίνει την οδηγία αυτή λιγο πριν συμβεί.
Υπάρχουν κι άλλοι μέθοδοι βεβαίως αλλά αυτοί εξαρτώνται απ’το drive του σκύλου.Οτι παντως και να χρησιμοποιήσετε πρέπει πάντα να φεύγεο σκύλοε κάνοντας επιτωχώς την τελευταία έρευνα χωρίς να του έχειεπιτραπεί το λάθος.Ετσι θα βάλει ο σκύλος καλά στο μυαλό του ότι ο χειριστής δεν ανέχεται τέτοιου είδους συμπεριφορές κι ότι τα κόλπα του δεν πιάνουν(μιλώ για την εσκεμμένη λάθος ένδειξη).

ΣΗΜ:Πολλά σκυλιά που περνάει μεγάλος ενδιάμεσος χρόνος ανίχνευσης ανάμεσα σε δύο κρυμμένες ουσίες τα βλέπουμε να υπερενθουσιάζονται.και να δινουν λαθος ενδειξεις ή άλλες μη επιθυμητές συμπεριφορες.Και σάυτές τις περιπτώσεις συνιστώ να βάζετε ενδιάμεσα το πρώτο ‘’blank problem’’.

Sunday, December 13, 2009

Οσφρηση σκυλου

a.EXTERNAL NOSE

Tο κρανίο των σκύλων όπως κι όλων των θηλαστικών αποτελείται απ’το μετωπικό και το ρινικό οστό. Το δεύτερο(ρινικό οστό) περιέχει το οσφρητικό σύστημα καθώς και τη μύτη στην οποία διακρίνουμε το μπροστινό μέρος πού ονομάζεται εξωτερική μύτη(external nose) και ένα εσωτερικό μέρος.Η εξωτερική μύτη περιλαμβάνει(carries out) σημαντικές λειτουργείες εξίσου σπουδαίες (συγκρινόμενες) όπως οι λειτουργείες του εξωτερικού αυτιού το οποίο φροντίζει για την μετάδοση του ήχου.

Μέσω της εξωτερικής μύτης οδηγείται ο αέρας στην εσωτερική μύτη.Τhis picking up simulated διεγείρεται by the cartilage χονδρος and strong, muscled structure of the forenose(μυωδης κατασκευή του ρύγχους).Το ρύγχος(forenose) είναι υγρό(πρόκειται για το κομμάτι πάνω απ΄το χείλος) και συνήθως είναι μαύρο ή καφέ(μπορεί να΄ναι και τριανταφυλλί),ανάλογα με το χρώμα τριχώματος του σκύλου.Η επιφάνεια του ρύγχους (forenose) είναι χαρακτηριστική για κάθε σκύλο κι αποτελεί ένα ιδιαίτερο αποτύπωμα όπως ακριβώς τα δακτυλικά αποτυπώματα του ανθρώπου.Σύμφωνα με πολλούς επιστήμονες τα σκυλιά που’χουν μακρύ ρύγχος μεγαλύτερη οσφρητική ικανότητα.

Στο ρύγχος βρίσκονται τα ρουθούνια(nostrils) που αποτελούν την είσοδο του αέρα προς τις ρινικές κοιλότητες.Η εισπνοή ή μια ‘’εντατική γευση’’κάνουν τα ρουθούνια να φαρδαίνουν ή να κονταίνουν ώστε να ελεγξουν την ποσότητα του αέρα που θα επιστρέψουν να εισχωρήσει στην ρινική κοιλότητα.Οι μύες της εξωτερικής μύτης(external nose) των ενήλικων σκυλιών καθώς και των έμπειρων ιχνηλατών είναι πλήρως ανεπτυγμένοι γι αυτό και η εξωτερική μύτη μπορεί να κινηθει ελάχιστα(σε σχεση με των κουταβιών και απειρων ιχνηλατών).

Κατά την εισπνοή,στρίβοντας ο σκύλος το κεφάλι και το σώμα μπορεί να εντοπίσει την πηγή της οσμής .Για τον εντοπισμό σημαντικό ρόλο παιζει η υγρή βλεννογόνος μεμβράνη(mucous membrane) που συνοδεύεται από εκκρίσεις των αδένων του Bowman.Για να γίνει κατανοητό αρκεί να πού με ότι κάτι παρόμοιο συμβαίνει όταν εμείς οι άνθρωποι προσπαθούμε να εντοπίσουμε την κατευθυνση του ανέμου χρησιμοποιώντας το βρεγμένο δάκτυλο.(το βαζουμε στο στομα,το σαλιώνουμε και το βαζουμε υστερα στον ανεμο να δουμε από ποια μερια θα στεγνώσει) .



b.INTERNAL NOSE

Διαχωρισμένες απ΄την nasal septum(διαχωριστικο) υπάρχουν στην εσωτερική μύτη οι δεξιά κι η αριστερή ρινική κοιλότητα.Η κατασκευή της εσωτερικής μύτης διαφέρει στα θηλαστικά.Υπάρχουν τα λεγόμενα microsmatics(όπως ο ανθρωπος,πιθηκος,τα πουλιά κτλ) που έχουν φτωχή αισθηση της οσμής και τα macrosmatics(σκύλος) τα οποία έχουν άριστη αντίληψη της οσμής.Στα microsmatics(osme=smell) μονάχα ένα μέρος της ρινικής κοιλότητας έχει επαφή(σχέση) με το οσφρητικό επιθήλιο(olfactory epithelium) ενώ το υπολοιπο μεγαλύτερο κομμάτι χρησιμοποιείται για την εκπνοή.Στα macrosmatics(σκύλος) υπάρχει ένας τεράστιος λαβύρινθος(με πτυχώσεις)
Ο οποίος το μεγαλύτερο του μέρος είναι καλυμμένο με το οσφρητικό επιθήλιο(olfactory epithileum) .Εξαιτίας αυτού του ελικοειδούς λαβύρινθου της ρινικής κόγχης(που ονομάζεται και turbinates=ελικοειδές) έχουμε ως αποτέλεσμα η επιφάνεια της εσωτερικής μύτης να’ναι αυξημένη σε σχέση μ’άλλα θηλαστικά.Οι λαβύρινθοι αυτοί παρά το γεγονός ότι βρίσκονται πλευρικά με το διαχωριστικό(nasal septum) ,δεν ΄χουν καμιά επαφή μ’αυτό.Επιπρόσθετα οι ελικοειδείς λαβύρινθοι είναι καλυμμένοι με την βλεννογόνο μεμβράνη(mucous membrane) η οποία έχει καθοριστικό ρόλο κι αποτελείται από οσφρητικούς νευρώνες-σενσορες(olfactory cells)διακλαδισμένους σε μεγάλο κομμάτι της.
Μπροστά απ’την ρινική κοιλότητα υπάρχει το conchae maxillaries(σιαγόνια κόγχη) της οποίας η βλεννογόνος μεμβράνη εχει συγκριτικά λιγότερα οσφρητικά κύτταρα.Η πιο σημαντική λειτουργία των ελικοειδών εσοχών είναι να θερμάνουν και υγράνουν τον εισερχόμενο αέρα.Η βλεννογόνος μεμβράνη της σιαγόνιας κόγχης περιέχει κι άλλα υποστηρικτικά ? κύτταρα με δονούμενα τριχοειδή (vibration hair) τα οποία συγκρατουν τα σκουπίδια που εισέρχονται στην ρινική κοιλότητα και με τις ρυθμικές κινήσεις τους τα διώχνουν μακρια.
Πίσω απ’την σιαγόνια κόγχη βρίσκεται το conchae ethmoidalis το οποίο καλύπτει το υπόλοιπο της ρινικής κοιλότητας.Η βλεννογόνος μεμβράνη στους συγκεκρμένους ελικοειδείς περιέχει μεγάλο αριθμό οσφρητικών κυττάρων οι οποίοι δίνουν τη δυνατότητα στο σκύλο να μπορεί να αποτυπώνει(σκανάρει) οσμές.





c.SINUSES(Κόλποι,κοιλότητες)

Στο σκύλο κομμάτια των κοιλοτήτων έχουν επίσης οσφρητικό επιθήλιο.Στα κουτάβια οι κοιλότητες είναι πολύ(sinuses) μικρές αλλά αυξανονται καθώς αυτά μεγαλώνουν.
Μάλιστα στα σκυλιά με μεγαλύτερο κρανίο οι κοιλότητες είναι μεγαλύτερες και σύμφωνα με τον καθηγητή Wagner(1930) πιθανόν παίζει ρόλο στην ικανότητα ανίχνευσης.
Εκτός απ’τις κοιλότητες(sinuses) υπάρχει κι maxillo sinus(σαγωνιαία κοιλότης) τοποθετημένη ακριβώς πάνω απ’τη στοματική κοιλότητα στην περιοχή των οδοντικών ριζών.Μολύνσεις της άνω σιαγόνας μπορούν να προκαλλέσουν μόλυνση στην κοιλότητα αυτή επηρεάζοντας την ικανότητα όσφρησης.Στην κοιλότητα που’ναι οι frontal sinuses είναι και το οσφρητικό επιθήλιο.



d.SNIFFING

Η όσφρηση του σκύλου συνίσταται από μια σειρά από 8 εώς 20 μικρών εισπνοών ακολουθούμενοι από μία εκπνοή.Κατά τη διάρκεια μιας απλής εισπνοής δεν υπάρχουν στροβιλισμοί στη ρινική κοιλότητα όπως πιστέυονταν παλιότερα.Ο Dr.
Neuhaus (1981)είπε πως είναι αδύνατο να συμβαίνουν στροβιλισμοί καθώς ο χώρος ανάμεσα στις ελικοειδείς πτυχώσεις είναι πολύ μικρός .Ο εισερχόμενος αέρας φθάνει στα πίσω(rear) μέρη της βλεννογόνου μεμβράνης(olfactory mucous membrane που όπως είπαμε βρίσκεται στις κοιλότητες sinuses) λόγω της διαφοράς πιέσεως που δημιουργείται.
Λόγω της αξιοσημείωτης αρνητικής πίεσης απ’το πίσω μερος του conchae maxillaries(κατά την εισπνοή) ο αέρας καθοδηγείται διαμέσω των διαδρομων που σχηματίζονται ανάμεσα στον conchae ethmoidalis και τον frontal sinus.Στο τέλος της εισπνοής ο αέρας οσμής ρέει πίσω στα κομμάτια αυτά(κάνει κύκλο προς τα πίσω,ήρθε από χαμηλά,πέρασε ανάμεσα εξωτερικά κι επιστρέφει) και τελικα φθάνει στο οσφρητικό επιθήλιο το οποίο διεγείρεται..Πάντως κατά τη διάρκεια ενός απλού sniff (κι όχι ολοκληρωμενης εισπνοής 8-20) η διάχυση του λιγοστου αέρα είναι ελαχίστης σημασίας.
Κατά την διάρκεια κανονικής αναπνοής η διαφορετική πιεση αναμεσα στην εισπνοή και εκπνοή στο πίσω μέρος της μύτης είναι τόσο μικρή και δεν μπορεί να μεταφέρει μόρια στο απομακρυσμένο κομμάτι της olfactory mucosa.Ομως μόρια μπορούν να διαφέυγουν προς το frontal cinus oταν έχουμε υψηλές συγκεντρώσεις οσμής κι ένα minimum χρόνο εισπνοής 2 sec.

O αναπνεόμενος αέρας έρχεται διαμέσω των ρουθουνιών στην ρινική κοιλότητα,θερμένεται και υγραίνεται.Επειτα το ρεύμα αέρος οδηγείται κατά μήκος του ethmoidalis conchae κι εκεί σκανάρεται απ’τα οσφρητικά κύτταρα.Μετά από αυτό ο αέρας μπορεί να’ρθει όπως περιγράψαμε πριν(διαμέσω των εσοχών) και να καταλήξει τελικά στις κοιλότητες(sinuses) όπου βρίσκεται το οσφρητικό επιθήλιο με το οποίο έρχεται σ’επαφή.


e.Τhe VEMORONASAL ORGAN(ινιορρινικό όργανο ή επιθηλιακός σωλήνας ποικιλου μήκους)
(στον ανθρωπο είναι υποτυπώδες)
Σημαντική συνεισφορά στην ικανότητα όσφρησης του σκύλου έχει το vomeronasal organ που ονομαζεται και Jacobson’s organ και το οποίο βρίσκεται και στην δεξιά και στην αριστερή ρινική κοιλότητα. Πρόκειται για ένα μικρό σωληνοειδές όργανο ,ξεκινάει λίγο πίσω απ’το upper canines και φθάνει στο πίσω μέρος του πυθμένα της ρινικής κοιλότητας.Εκτός απ’το οσφρητικό επιθήλιο,οσμές δεσμέυονται κι απ’το vemoronasal organ κι οι πληροφορίες επεξεργάζονται σε ξεχωριστό τμήμα του εγκεφάλου.Το όργανο αυτό εχει από μόνο του σύνδεση μέσω νευρώνων με τον εγκέφαλο κι επίσης είναι συνδεδεμένο με το στόμα μέσω μικρών καναλιών.Το vemoronasal organ αναγνωρίζει τις διαφορετικές μυρωδιές που εισέρχονται στο στόμα.Μάλιστα πολλά σκυλιά γλείφουν τα αντικείμενα για να αναγνωρίσουν καλύτερα την οσμή μέσω του οργάνου αυτού.
Πολλά σκυλιά με ΄΄flehmen behabior’’σηκώνουν το πάνω χείλος ώστε τα ρουθούνια να’ναι κλειστά(αφου πρωτιστως εχουν γλειψει τα ουρα απ’το σημάδεμα άλλων σκύλων) και κανουν αναγνώριση μέσω αυτου του οργάνου.Επίσης πιστεύουμε ότι το όργανο αυτό παίζει σημαντικό ρόλο για τις οσμές κατω απ’το νερό.Το όργανο αυτό υπάρχει και στον ανθρωπο αλλα είναι υποτυπώδες.


f.ΟLFACTORY EPITHELIUM
Το οσφρητικό επιθήλιο μοιάζει περίπου καφέ στα macrosmatics και κιτρινωπό-ροζ στα microsmatics(ανθρωποι).Το οσφρητικό επιθήλιο αποτελείται απ’τα υποστηρηκτικά κύτταρα(supporting cells) ,τα basal cells και τα olfactory cells.Τα supporting cells όπως μαρτυπα και τα’ονομα τους στερεώνουν το επιθήλιο πάνω στους ιστούς κι επίσης σχηματίζουν αδιάκοπα το χώρο στον οποίο τοποθετούνται τα οσφρητικά κύτταρα.Κάποια supporting cells έχουν τριχοειδή που τη λειτουργία τους περιγράψαμε πιο πάνω.Πιο χαμηλά είναι τοποθετημένα τα basal cells τα οποία μπορούν να αντικαταστήσουν τα supporting cells όταν αυτά καταστραφούν.




g.OLFACTORY CELLS(υποδοχείς)
Τα οσφρητικά κύταρρα είναι παρόμοια όπως κι όλα τα’άλλα κύταρρα των αισθήσεων
Αυτός ο τύπος που τον συναντάμε σε πολλά κατώτερα ζώα υπάρχει επίσης και στα έμβρυα των σπονδυλωτών κι εμφανίζεται και στα ενήλικα σπονδυλωτά μέσα στο οσφρητικό επιθήλιο.Τα κύταρρα αυτά ονομάζονται αλλιώς και υποδοχείς κι είναι αυτά που δίνουν πληροφορίες για τον αέρα όσφρησης.Η ζωή ενός οσφρητικού κυταρρου(υποδοχέας) είναι ένας μήνας κι ύστερα αντικαθίσταται από ένα άλλο κύταρρο βάσης.(basal cell).Aυτο σημαίνει απειροελάχιστη προσωρινή μείωση οσφρητικής ικανότητας και τίποτα παραπάνω.
Τα οσφρητικά κύταρρα έχουν τριχοειδείς αποφύσεις(cilia) τοποθετημένα στην βλεννογόνο μεμβράνη.Οι περιβόητοι υποδοχείς όσφρησης βρίσκονται στην επιφάνεια αυτών των τριχοειδών κι είναι αυτοί που παίζουν τον πραγματικά πρωταγωνιστικό ρόλο για την ικανότητα του οσφρητικού συστήματος.
Σ’έναν ανθρωπο συναντάμε 6-8 cilia για κάθε olfactory cell.Στο σκύλο σύμφωνα με τον DR.Lancet έχουμε 5-20 και σύμφωνα με τον Dr.Boekh έχουμε πάνω από 100.Κατά τον DR. Verbrugger υπάρχουν 100-150 cilia σε κάθε olfactory cell.(να βρω σημερινές πληροφορίες).


h.ΕTHMOID BONE(ηθμοειδές οστό)
Τα οσφρητικά κύταρρα μέσω των τριχοειδών ινών (cilia) συνδέονται αδιάκοπα με την άλλη πλευρά και τον οσφρητικό βολβό(olfactory bulbus) που βρίσκεται στο κάτω μέρος του forelobe του εγκεφάλου.
Οι continuations(νηματοειδείς) του first brain nerve(N1) στη διαδρομή τους για τον εγκέφαλο περνάνε απ’το ηθμοειδές οστό.Λόγω της τερασιας συγκέντρωσης των οσφρητικών νευρων στα macrosmatics ζωα(σκύλος) το ηθμοειδές οστό είναι πολύ μεγαλύτερο απ’ότι στα microsmatics(ανθρωπος,πιθηκος κτλ.)

i.The Bowman’s glands(αδένες)
Η βλεννογόνος μεμβράνη απορροφά συνέχεια υγρασία προερχόμενη απ’τους αδένες του Bowman.Μερικοί από αυτούς τους αδένες παράγουν εκκρίσεις και κάποιοι άλλοι παράγουν τη βλεννογόνο ουσία.Αυτοί οι αδένες καλύπτουν την επιφάνεια με ένα στρώμα βλεννογόνους μεμβράνης(mucous membrane film).Αυτό παίζει ιδιαίτερο ρόλο και επιτυγχάνεται η διαλυτότητα των συστατικών οσμής(scenting materials). Odorants εχουν ρολο(πρεπει)να διατρισουν(διαπερασουν) τη βλέννα ώστε (to gain access)να φθασουν επιτυχως στους υποδοχεις(cilia).H βλέννα περιέχει αυτούς τους odorants.H βλεννα είναι πολύπλοκη στη συσταση και περιέχει διάφορες πρωτείνες.Καποιες πρωτείνες,που ονομάζονται (olfactory binding proteins=OBP)παιζουν σημαντικό ρόλο ώστε να επιτευχθεί η επαφή των οσμών με τους υποδοχείς των κυττάρων.Σ’αυτό το σημείο αηίζει να πούμε και το εξής:η μύτη είναι το μοναδικό μέρος του σώματος του οποίου νευρώνες επικοινωνούν απευθείας με τον έξω κοσμο(εξωτερικό περιβάλλον).

Σε συνθήκες δύσκολης οσφρητικής ανίχνευσης (υψηλή θερμοκρασία,ξηρό περιβάλλον)η βλεννογόνος μεμβράνη θα διατηρηθεί υγρή από κάποιους αδένες (lateral nose glands) οι οποίοι ξεκινούν την έκκριση όταν η θερμοκρασία του εισερχόμενου αέρα είναι ανάμεσα από 20 και 30 βαθμούς Κελσίου.Στους 10 βαθμούς Κελσίου γινεται μικρότερη έκκριση ενώ στους 50 βαθμούς εχουμε σταθερή παραγωγή εκκρισσης περιπου 9 γραμμάρια ανά ώρα από κάθε αδένα ξεχωριστά.

Σημειώνουμε ότι:λόγω των διακλαδώσεων των λαβυρίνθων,το σκυλί έχει πιο παχιά(thickness)βλεννογόνο μεμβράνη και συγκριτικό πλεονέκτημα της οσφρητικής λειτουργείας.

Σύμφωνα με τον Dr.H.G.Niemad το μέγεθος της οσφρητικής περιοχής του ανθρώπου είναι 4-5 τετραγωνικα εκατοστά,το παχος είναι 0,006 χιλιοστά και το οσφρητικό επιθήλιο 2,4-3 κυβικά χιλιοστά.
Σ’ένα σκύλο αντίστοιχα(ενήλικο μεσαίου μεγέθους) η οσφρητική περιοχή καταλαμβάνει 92-170 τετραγωνικα εκατοστα με 0,12χιλιοστά πάχος το οποίο σημαίνει 1100-2000 κυβικα χιλιοστά οσφρητικού επιθηλίου.
Αν αναλογιστούμε τη διαφορα βάρους ανάμεσα στο σκύλο και τον άνθρωπο τότε αντιλαμβανόμαστε ότι ο σκύλος έχει συγκριτικό πλεονέκτημα τουλαχιστον 260 φορες μεγαλυτερο στην οσφρητική ικανότητα.
Μ’άλλα λόγια:η οσφρητικη περιοχή του ανθρωπου (4-5)καταλαμβάνει το 1/4000 της συνολικής επιφάνειας ενώ του σκύλου κατανέμεται (90-170)σχεδον σ’ολοκληρη την επιφάνεια.
Προσθέστε επίσης ότι ο μέσος όρος των οσφρητικών κυταρρων των ανθρώπων είναι 5million ενώ σ’ένα Dachhound μπορεί να φθάσει τα 125million(τοFox Terrie150million και στο German shepherd 220 million.Aναλογιστείτε λοιπόν για τι διαφορά μιλαμε!Επίσης η οσφρητική ικανότητα του ανθρώπου υπολλείπεται ακόμη περισσότερο καθώς ο οσφρητικός βολβός είναι σε μεγεθος το 5% του εγκεφάλου ενώ στο σκύλο εχει μεγεθος το 1/3=33%.

Για το οσφρητικό επιθήλιο θα λέγαμε ότι δεν είναι απόλυτα εξακριβωμένο πόσο ρόλο παίζει το μεγεθος του στην ευαισθησία οσφρησης παρα το γεγονος ότι διαφοροποιειται από θηλαστικό σε θηλαστικό.
Μια άλλη παρατηρηση που εχει γίνει είναι ότι ενώ το μεγεθος της οσφρητικής περιοχής του ανθρώπου και του γουρουνιού είναι ίσο,εντούτις στον χοίρο υπαρχουν 60 φορές περισσότεροι υποδοχείς.Το ίδιο συμβαίνει και στα ψάρια που’χουν 250 καλυτερη οσφρηση απ’ότι ο ανθρωπος (ενώ εχουν λιγοτερους υποδοχείς)


(ελευθερη μεταφραση του Βeerman απο το ''Κ9 proffessional tracking'' των Resi Gerritsen και Ruud Haak)

σημ:οι ιατρικοι οροι μεταφραστηκαν ελευθερα καθως ο beerman δεν εχει ουδεμια σχεση με την ιατρικη ορολογια...)

Monday, December 7, 2009

Προβληματική συμπεριφορά:Κυνήγι οικόσιτων ζώων

Eνα πρόβλημα που συναντάμε αρκετά συχνά και καλούμαστε να επιλύσουμε είναι η τάση του σκύλου να κυνηγήσει τις γάτες,τα κουνέλια,τις κότες και γενικότερα καποια από τα οικόσιτα ζώα.Στο σημερινό αρθρο δεν θα αναλύσω κάποια μεθοδολογία αντιμετώπισης του προβλήματος αλλά πραγματικά θέλω να τονίσω κάποιες λεπτομέρειες που πιστέυω ότι είναι μείζονος σημασίας αλλά δεν έχουν γίνει αντιληπτές απ’το ευρύ κοινό.

Όπως πολλοί από εσάς θα γνωρίζετε ο σκύλος έχει ‘’φωτογραφική μνήμη’’ γι αυτό πολλές φορές μία και μόνο λανθασμένη συμπεριφορά(π.χ το να σκισει και να φάει τα σκουπίδια) αρκεί ώστε στο μέλλον να την ανακαλέσει και να την επαναλάβει κι αν βεβαίως δεν ενεργήσουμε εγκαίρως ίσως τελικά αυτό γινει συνήθεια.Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει με καποιες φοβίες όταν βλέπουμε το σκύλο να τρεχει μακρια από κάτι για να αποφύγει να εμπλακεί σε μια κατασταση που πιθανόν με τα μάτια του θεωρεί ότι τον απειλεί .

Πόλλες φορές αφετηρία αυτής της συμπεριφοράς είναι η πρώτη φορά που αφήσαμε στο σκύλο μας το περιθωρίο να απομακρυνθεί βαζοντας το στα πόδια από κάτι που τον φοβισε.Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με το κυνήγι λόγου χαρη μιας γάτας.Αν του επιτρέψουμε μια φορά να συμβεί πιθανόν και στο μέλλον να προσπάθήσει ξανά.Όσες δε περισσότερες φορές το πραγματοποιήσει επιτυχώς τόσο δυσκολότερο θα’ναι το εργο μας στο μέλλον.Επειδή μάλιστα το κυνήγι αποτελεί ένστικτο για το σκύλο και συνάμα έχει βιολογική αξία για το ζώο γι αυτό κι είναι πολύ πιο εύκολο να εδραιωθεί.Αν μάλιστα συμβεί να καταδιώξει εκτενώς το θήραμα(π.χ.γάτα),να το πιάσει,να παλέψει και τελικά να το σκοτώσει ε,τότε τα πράγματα πήραν το χειρότερο δρόμο.Βεβαίως ο χρόνος διόρθωσης της συμπεριφοράς ποικίλει από ζώο σε ζώο αλλά πραγματικά σε μια τέτοια περίπτωσω(που σκότωσε γατα κτλ.)στο μέλλον η θέα της γάτας του ενεργοποιεί τη θηρευτική ταση και την φθάνει στο μαξιμουμ με αποτέλεσμα να είναι δυσκολο να ελεγχθεί ο σκύλος ιδιαίτερα από άπειρους κυναγωγούς(χειριστές).Εγκυκλοπαιδικά αναφέρω ότι όταν το προβλημα γινει πολύ μεγάλο τότε για να το επιλύσουμε επενεργούμε δραστικα(πολλες φορες με ηλεκτρικο κολάρο)όχι μετα τη θέα της γάτας αλλά στη συμπεριφορα που ακολουθείται μετά την οσμή των ιχνών της γάτας.

Άρα λοιπόν για να μην εμπλακείτε σε τέτοιυ είδους περιπέτειες φρόνιμο θα ήταν να καταστεί σαφές στο μυαλό του σκύλου απ΄τα πρώιμα στάδια ότι δεν του επιτρέπεται ούτε κατά διάνοια να καταδιώξει και να κυνηγήσει γάτες ή οτιδήποτε άλλο.Αυτό θα το πετύχετε έχοντας στις πρωτες επαφές με οικοσιτα ζωα το σκύλο σας δεμένο στο λουρί και επενεργώντας με μικρά ‘’τσεκαρίσματα΄΄ όχι όταν ξεκινήσει το κυνηγητό αλλά τη στιγμή που η στάση σωματος του σκύλου είναι τέτοια που υποδηλώνει τι θα ακολουθήσει(την ώρα δηλαδή που θα το σκεφτεί…).

Thursday, November 26, 2009

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΣΚΥΛΙΑ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ ΕΚΡΗΚΤΙΚΏΝ

1.Υπάρχουν δύο κυρίως μεθοδολογίες.Η μία ζητάει απ΄το σκύλο να κάνει ενεργητική ένδειξη κι η άλλη να κάνει παθητική ένδειξη.Η πρώτη χρησιμοποιείται κυρίως στα ναρκωτικά κι η δευτερη στα εκρηκτικά.

2.Όταν ο σκύλος κάνει παθητική ένδειξη προσπαθουμε να κάνει την ενδειξη(κεφαλι,κοιταγμα)προς την πηγή.Αυτό κυρίως επιτυγχάνεται με επιβράβευση του κονγκ/μπαλάκι από δεύτερο άτομο με πέταγμα αυτού προς το σημείο που’ναι κρυμμένη η ουσία.Αν το κάνει ο ίδιος ο χειριστής υπάρχει κίνδυνος ο σκύλος να έχει focus προς αυτόν κι η ένδειξη να μην είναι ακριβής(κατ’ουσίν να μην μπορούμε να καταλάβουμε που είναι η ουσία).

3. Στα αρχικά στάδια μπορούμε να κρύψουμε το μπαλακι/κονγκ στην άμμο ,το πατάμε(αυξάνοντας σταδιακά την πίεση) και χτίζουμε μ’αυτό τον τροπο το scrαtch του σκύλου.

4.Σε καποιες μεθοδολογίες κρύβουμε το μπαλάκι σε ντουλάπες/πόρτες/συρτάρια και έχοντας τα μισανοιχτα δίνουμε τη δυνατότητα στο σκυλο να χτίζει το scratch(σταδιακά αφού έχει μάθει ότι μπορεί να τα ανοίγει προσπαθεί περισσότερο και χτιζει το scratch.

5.Σε αρχικά στάδια (στην αμμο) δεν χρησιμοποιουμε κανονικα ναρκωτικά (χρησιμοποιούμε pseudodrugs) για λογους ευνόητους(δηλητηρίαση).Ηεισαγωγή των κανονικών ναρκωτικών γίνεται όταν ξεκινήσουμε αυτοκινητα/κτιρια έτσι ώστε να μπορουν να κρυφτούν.

6.Υπάρχει μια τεχνική για τις ψευδοενδείξεις στην οποία ο χειριστής πιανει απ’το κολλάρο το σκύλο και τον τραβάει δυο-τρια μέτρα πίσω.Αν ο σκύλος πάει ξανά προς το ίδιο μέρος έχουμε περισσότερες πιθανότητες να’ναι σωστή η ένδειξη.Αυτή η τεχνικη εφαρμοζεται μονάχα σε σκυλιά με υψηλό drive.Σε ακόμη πιο δυνατά σκυλιά με πολύ υψηλό drive μπορούμε να τα τραβήξουμε δυο φορές.

7.Όταν ερευνούμε κτιριο κλείνουμε όλους τους αερισμούς-εξαερισμούς και μπορούμε ν’αφήσουμε μονάχα μία πορτα ανοιχτή

8.Σε περίπτωση εκτεταμένης έρευνας αν οσκύλος δεν μας δείξει ένδειξη τότε μπορούμε να ανοίξουμε παράθυρα/πορτες για να κινηθει η οσμή μεσω ρέυματος και ξαναβάζουμε το σκύλο να ψάξει.(ποτέ μην γίνει αυτό στην πρώτη έρευνα).

9.Όταν ο χειριστής κάνει εκπαιδευτικη έρευνα καλό είναι να μην γνωρίζει που είναι κρυμμένες οι ουσίες για να μην δίνει ασυναίσθητα με τη στάση σώματος πληροφορίες στο σκύλο.Όταν ‘’δείξει’’ ο σκύλος τότε του κάνει νόημα ο εκπαιδευτής/βοηθός αν πράγματι είναι σωστή για να ακολουθήσει η επιβράβευση.

10.Υπάρχει η τεχνική που οδηγούμε το σκύλο βιηθώντας τον με το σώμα(γονατο κτλ.)και ερευνά ένα-ένα τα σημεία που του υποδεικνύουμε από ψηλά προς χαμηλά(δειχνοντας του)βλ.πρωτοκολλο )και υπάρχει κι η τεχνική κατά την οποία τον στλνουμε ελεύθερο κι αν αφήσει σημεία τον οδηγούμε στο τέλος.

11.Στα εκρηκτικά ο σκύλος δεν επιτρέπεται να σπάσει ούτε μια φορά την παθητική ενδειξη και να παει προς την πηγη(γι αυτό και στα εκπαιδευτικά σεναρια φροντιζομε η επιβράβευση να δίνεται μακριά απ’την πηγή).Αν συμβεί να σπάσει τότε ο σκύλος βγαίνει εκτός καθηκόντων και επαναξιολογείται.

Σκύλοι ανίχνευσης ναρκωτικων εκρηκτικών

Πάρα πολλές προσπάθειες γίνονται ανά τον κόσμο για να μπορέσουμε να αντιλήφθούμε τα όρια ενόςσκύλου στην ανίχνευση εκρηκτικών-ναρκωτικών και να μπορέσουμε να οδηγηθούμε σε παρατηρήσεις που θα μας βοηθήσουν να προσαρμόσουμε τον τρόπο εκπαίδευσης.
Σύμφωνα με τον Johnston(1999) του πανεπιστημίου AUBURN παραθετουμε πιο κατω ορισμένες παρατηρήσεις του

1.Η ευαισθησία ανίχνευσης του σκύλου μπορεί να φθάσει σε συγκεντρώσεις κάτω από 10¯¹²(part per trillion=ppt)

2.Oι εκπαιδετές και χειριστές πρέπει να κατανοήσουν ότι ο σκύλος ανιχνεύει ουσίες ανάλογα με το βαθμό συγκέντρωσης των μορίων στον αέρα κατά την εξατμιση της ουσίας δηλ.αναλογία μορίων ουσίας σε σχέση με τα μόρια του αέρα.Λάθος πιστεύεται ότι τα σκυλιά ανιχνεύουν βάρος(μπορει να’χουμε μεγαλύτερη ποσότητα ουσίας αλλά ο βαθμός συγκέντρωσης να’ναι μικρότερος.

3.Απροσεξία να εστιάσει (προσεγγίσει) ο σκύλος την πηγή της οσμής οδηγεί σε μειωμένη ικανότητα ανίχνευσης καθώς η συγκέντρωση(vapor concentration) μειώνεται όσο απομακρυνόμαστε απ’την πηγή(περιφερειακά κοντά στην πηγή υπαάρχει μεγαλυτερη συξκέντρωση(αναλογία)ενώ όταν απομακρύνονται τα μορια,γινεται μικρότερη.)

4.Πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στα σενάρια εκπαίδευσης ώστε ο σκύλος να δίνει ένδειξη σε ένα ευρύ φάσμα συγκεντρώσεων(ιδιαίτερα να προσεχθούν οι πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις καποιων ουσιών)

5.Αν έχουμε δυο πηγές οσμής,στη μία RDX(που τον εχουμε εκπαιδευσει) με συγκεντρωση 10ppt και στην άλλη ένα μείγμα RDX+HMX+NG(που δεν τον εχουμε εκπαιδευσει) όπου το RDX έχει μεγαλύτερη συγκέντρωση από 10 ppt τότε ο σκύλος θα εντοπίσει το δεύτερο στόχο.

6.Τα σκυλιά που έχουν εκπαιδευτεί σε μεγάλη πικοιλία ουσιών (10 ουσίες λόγου χάρη) έχουν περισσότερες πιθανότητες να εντοπίσουν μείγματα που δεν έχουν εκπαιδευτεί καθώς μπορεί καποια απ’τα συστατικά να περιέχονται στο μειγμα.

7.Αν επιλέγουμε αυθαίρετα και μεμονωμένα συνδυασμό ουσιών που δεν υπάρχουν σε πραγματικά μείγματα τότε παρ’ολο που το σκυλί μπορεί να’χε επιτυχία σε εκπαιδευτικό επίπεδο,όμως δεν είναι βέβαιο ότι θα κάνει το ίδιο επιχειρησιακά.Γι αυτό πρέπει να υπάρχει ρεαλισμός στα μείγματα.

8.Αν θέλουμε να προμηθεύσουμε το σκύλο με ικανότητα ανίχνευσης περισσότερων μειγμάτων που δεν έχει εκπαιδευτεί(διαφορετικών και αγνωστων που θα εισαχθούν στην αγορά) τότε πρέπει να μελετήσουμε προσεκτικά ποια μείγματα ή ουσίες χρησιμοποιούμε στην εκπαίδευση(κατ’ουσίαν είναι παρα πολύ πολύπλοκο πρόβλημα γι αυτό πρεπει να μα’στε προβληματισμένοι)

9.Οι σκύλοι έχουν την ικανότητα να ανιχνεύουν ουσίες ακόμη κι αν αυτές είναι παρουσία ουσιών που έχουν εξίσου παρόμοια συγκέντρωση

10.Τα σκυλιά αναγνωρίζουν ένα ή δύο απ’τα συστατικά της ουσίας που ψάχνουν(αυτές με τη μεγαλυτερη συγκεντρωση) αλλά δεν σημαίνει ότι όλα τα σκυλιά ταυτοποιούν μια ουσία μεσω των ίδιων συστατικών.Κάθε σκυλί είναι διαφορετικό.

11.Παρόλο που θα μπορούσαμε να εκπαιδευσουμε όλα τα σκυλιά μας να ανιχνευουν κάτω από παρόμοιες συνθήκες,συγκεκριμένα μείγματα αποτελούμενα από ουσίες συγκεκριμενων συγκεντρωσεων,αυτό όμως θα μας οδηγούσε σε φτωχά αποτελέσματα.Καλό είναι κάθε σκυλί να το αντιμετωπίζουμε διαφορετικά και να κάνουμε σενάρια με μείγματα,συγκεντρώσεις κτλ.που ανταποκρίνονται στο χαρακτήρα του.

12.Το να γνωρίζουμε αναλυτικά και με ακρίβεια τα χαρακτηριστικά(odour signature) της ουσίας που χρησιμοποιούμε στην εκπαίδευση θα μας επιτρεωει να βγάλουμε συμπεράσματα και να επιλυσουμε τυχον προβληματα σε σχέση με την ικανοτητα ενός σκυλου οσον αφορα τις συγκεντρωσεις και τις ουσίες που μπορει να ανιχνέυσει.Επειδη τα μειγματα αποτελουνται από διαφορες ουσιες μονο ετσι θα μποουμε να προσδιορίσουμε ποιες μπορει ο σκυλος να ανιχνευσει για να μην βαδιζουμε στην τυχη.

13.Τα σκυλια μπορουν να μάθουν να διακρίνουν επιχειρησιακά εώς και 10 μυρωδιες (μερικά και παραπάνω)

14.Το να εκπαιδευσουμε ένα σκυλί να ανιχνεύει περισσότερες ουσίες δεν σημαίνει ότι πέφτει η ικανότητά του να ανιχνεύει αυτές που ήδη έχει διδαχθεί.

15.Οσες περισσότερες ουσίες εισάγουμε σένα σκυλί δεν σημαίνει ότι αυξάνουμε τον αριθμό των εκπαιδευτικών σεναρίων αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε να φρεσκάρουμε τις προηγούμενες ουσίες.

16.Ακόμη κι αν ένας σκύλος μεινει 4 μήνες χωρίς σενάριο είναι ικανός να ανιχνευσει ουσίες που΄χει διδαχθει(και μαλιστα πολυπλοκότητας 10target odours from 10 non-targets).

17.Πρέπει να μπορουμε να αναγνωρίσουμε αν χρειάζεται επανάληψη σεναρίων ο σκύλος ή μήπως χρειαζεται ο χειριστής…(για να μπορέσουμε να εστιάσουμε στο πρόβλημα).


(ελέυθερη μετάφραση από Beerman)

Tuesday, November 17, 2009

Προχωρημενη υπακοη για υπομονετικους κυναγωγούς

Σημερα θα σας δωσουμε μια λιστα με ενδεικτικές ασκήσεις για το sit και το stand για να αντιλειφθουμε ποσοπρεπει να επειμεινουμε σε λεπτομερειες αν θελουμε να ανεβάσουμε σε υψηλο επιπεδο υπακοής το σκύλο μας.Παρομοια με το sit και το stand θα δουλεψετε και το down.

sit με χειροσινιάλο
sit με φωνητική εντολή
sit από stand θέση μετά από 3sec stay
sit από down μετά από 5sec stay
Γρήγορο sit εν κινήσει
Sit με την είσοδο στο τερέν μετά από 10sec stay
Sit όψεως μετα από κοιταγμα στα ματια του σκύλου για 2sec
Sit ενώ ο σκύλος σας προσπερνάει
Sit πίσω από το σκύλο μετα από stay 3sec
Φωνητικό sit με ταυτοχρονο μορφασμό
Sit ενώ καθεσαι στο έδαφος
Sit ενώ είσαι ξαπλωμένος στο έδαφος
Sit ενώ περπατας μακρια από το σκυλο 3μέτρα
Sit ενώ περπατας μακρια από το σκυλο 5μετρα
Sit ενώ πριν ήταν σε stand σε απόσταση 3μετρα
Sit από down θέση σε απόσταση 5 μετρων
Sit εκτός θέας(ισως σε άλλο δωματιο)
Sit ενώ ένα άλλο σκυλί περπατά δίπλα
Sit ενώ χοροπηδάει ένα μπαλακι κοντα
SIT από απόσταση 10μετρα ενώ χοροπηδάει διπλα στο σκύλο ένα μπαλάκι
Sit λίγο πριν πηδήξει ένα εμπόδιο(ακριβως πριν σηκωθεί)
Γρήγορο sit εν κινησει ενώ περάσει τρέχοντας μπροστά του ξαφνικά μια γάτα
Γρηγορο sit εν κινησει ενώ του πεταχτεί μπροστά ένα κονγκ

Stand δίπλα στο σκύλο
Stand μονο με φωνητικη εντολή
Stand από down θέση μετα από παραμονή 1 λεπτό
Stand από sit οψεως μετα από παραμονή 20sec
Stand από down μετά από παραμονή 2λεπτά
Stand από sit ενώ βρίσκεστε πίσω από το σκύλο
Stand από sit ενώ κοιταται άλλου
Stand από down ενώ κανετε ταυτόχρονα μορφασμό
Stand από sit ενώ καθεστε στο εδαφος

Stand από down ενώ ξαπλωνετε στο έδαφος
Stand από sit ενώ ξαπλωνετε στο εδαφος
Stand από sit ενώ πλησιάζει σκύλος
Stand από down ενώ τρεχει κοντα σκυλος
Stand από down ενώ τρεχει ξαφνικα κοντα μια γατα
Stand από sit κοντα σε θορυβωδη κοσμο

Stand από down κοντα σε ζωα ή κοσμο
Stand από αποσταση φωνητικα με περισπαστικα σοιχεια
Stand από αποσταση με χειροσινιαλο ενώ αναπηδαει κοντα ένα μπαλακι
Stand ενώ ειστε ξαπλωμενος κατω με χειροσινιαλο αφου εχει μεινει ηδη οσκυλος σε down 30sec-60sec
Stand από αποσταση ενώ κοιταται αλλου
Stand από αποσταση ενώ κοιταται αλλου κι ένα μπαλακι χοροπηδαει στοτερέν
Stand μετα από γρηγορο down καλυψης κι ενώ εσείς ειστε ερπην.


αφου φτιάξτε κι ενα αντιστοιχο πίνακα για το down οταν θα έχετε τελειωσει μεμονομενα τις εντολές τοτε αρχιστε να επιδίδεστε σε ασκήσεις που θα περιέχουν συνδυασμό αυτών(sit,stand και down)και βεβαίως σε συνδυασμο με το heel.Το ποσο πολυπλοκες θα είναι αυτο εξαρτάται από εσας και το σκύλο σας.Πάντως απ'οτι θα αντιληφθήκατε ''τα αγαθά κόποις κτώνται''

Friday, November 13, 2009

Koινωνικοποίηση και επίπληξη κουταβιών(γενικα)

H αρχή είναι το ήμισυ του παντός…λέει μια παροιμία.Το ίδιο λενε κι οι συμπεριφεριολόγοι τονίζοντας ότι όπως ακριβώς ένα παιδί μαθαίνει στα πρώτα του 5 έτη όσα δεν θα μάθει στην υπόλοιπη ζωή του,παρόμοια και σ’ένα κουταβι η περιοδος των πρώτων μηνών είναι υψίστης σημασίας και οι εμπειρίες αυτής της περιόδου πιθανόν να παίξουν σημαντικό ρόλο στη μετέπειτα σκυλίσια ζωή του.
Όλοι μας βεβαίως έχουμε ακούσει και πιθανόν χρησιμοποιήσει την λέξη κοινωνικοποίηση.Ας δούμε όμως περιληπτικά τι περίπου τί περιλαμβάνει αυτή κι ας αποφανθούμε στο τέλος αν είχαμε στο μυαλό μας αυτά που θα αναφερθούμε.Δινουμε αμέσως παρακάτω εν σειρά μια λίστα των εμπειριών στις οποίες πρέπει να εκτεθεί το κουταβι τους πρωτους μήνες.Μεταξύ άλλων περιλαμβάνονται:ανδρες,γυναίκες(ενήλικοι,μεσήλικοι,ηλικιωμένοι,έυρωστοι,αδύνατοι,ατομα με ειδικές ανάγκες,αθλητές που τρέχουν,ένστολοι,γενειοφόροι,άτομα που φορούν κράνοι,βρέφη,νήπια,μικρά παιδιά,έφηβοι,ζώα(σκύλοι,κουτάβια,γάτες,αγροτικά ζώα,άλογα,άλλα ζώα μικρά και μεγάλα.Επισης πρέπει να ερθουν σ’επαφή με ποδήλατα,μοτοσυκλέτες,παιδικά καρότσια,σκειτμπορντ κτλ.Ολα αυτά πρεπει να λαβουν χωρα σε διαφόρων ειδών περιοχές(ύπαιθρο,αστικό περιβάλλον)και βεβαίως δεν πρέπει να παραλειψουμε να επισκεφθούμε παιδικές χαρές,λαικές αγορές,σχολεία,κτιρια διαφορων όγκων με δαπεδα άλλοτε ολισθηρα κι άλλοτε φυσιολογικα με παρουσία πολλων ανθρωπων ή όχι,με διαφορους θορύβους,οχλαγωγία ,μηχανήματα κτλ.Τέλος αν αναλογιστόυμε και πιθανούς συνδυασμούς αυτων αντιλαμβανεστε πόσο μεγάλη γκάμα έχουμε και πόσο συστηματική δουλειά χρειάζεται από μερους μας από τις πρωτες βδομαδες του κουταβιου ως το πρώτο ετος(μπορεί να είπαμε για τους πρωτους μηνες αλλά ουσιαστικά η κοινωνικοποίηση εκτείνεται και πιο μετα κιαν θέλετε την αλήθεια δεν σταματάει ποτέ (απλά το σκυλι από ένα σημειο και μετα αφομειώνει πιο δυσκολα).
Κάνοντας μια παρένθεση ας αναφέρουμε επαγγελματίες κυνοτρόφους ανά τον κόσμο που στήνουν τεχνητά περιβάλοντα(πολλες φορές και ποικιλία ήχων)για τα κουταβια τους ενώ από μόλις δυο εδομάδων (κουτάβια)επιδίδονται σε ήπιες στρεσσογόνες ασκήσεις που θα δυναμώσουν τα ζώα τους για τις μετέπειτα δυσκολες συνθήκες που θα συναντήσουν.
Όλα αυτά σας φαντάζουν επιστημονική φαντασία ίσως αλλά για να σας προκαλεσω το ενδιαφέρον θα σας πω ότι στηνουν καποιοι επαγγελματίες ραγες με παλια βαγονια και αλλα πολλά…Ας ξεχασουμε όμως για λιγο όλα αυτά κιας υποθέσουμε ότι καταφέραμε να πιασουμε το μεσο όρο και με λιγη τυχη(εννοω σκυλι καλού ταπεραμεντου) μπορουμε να κοινωνικοπιήσουμε σωστα το κουταβι μας.Θα ‘θελα να σας ρωτήσω πραγματικά ποιος είναι ο τρόπος που θα μαλώσετε το κουταβι σας τις πρώτες βδομαδες και τους πρώτους μήνες.Η μήπως δεν θα το επιπλήξετε ωσότου φθάσει 7-8 μηνών;Αν το μαλώσετε πόση ένταση θα χρησιμοποιησετε;
Ας το δουμε λιγάκι:παλαιοτερες φιλοσοφίες μιλούσαν για τίναγμα απ΄το σβέρκο ή χτυπημα με εφημερίδα.Ακόμη και σήμερα υπάρχουν επαγγελματίες που θα επιχειρηματολογήσουν καιθα σας πουν ότι ακόμη κι η σκύλα τα πιάνει και τα τινάζει απ΄το σβέρκο ή ότι με την εφημερίδα είδαν αποτελεσματα κι εχουν φτιάξει πολλά σκυλιά.Δυστυχώς όμως συγχρονες μελετες λένε ότι το τιναγμα (το οποιο γινεται όχι μονο στα κουταβια αλλά και σε μωρα)μπορεί να επιφερει τυφλωση ή σοβαρες εγκεφαλικές βλάβες.Κι όσο για την εφημερίδα αρκούν μονάχα μερικές φορές για να κάνουν ένα κουτάβι να φοβάται για όλη του τη ζωή στη θέα μιας εφημερίδας ή να φοβάται στη θέα ενός χεριου που κάνει την κίνηση να σηκωθεί.Ας προβληματιστούμε για όλα αυτά κι ας σκεφτούμε όσοι από εμας χρησιμοποιησαμε παρόμοιες μεθόδους μήπως ήταν λάθος ή μηπως απλά ημασταν τυχεροι που ειχαμε ένα δυνατό σκυλι καιμονάχα από τύχη αποφευχθηκε να το καταστρέψουμε.
Για να κλεισω το θεμα υπάρχουν κατά την προσωπική μου γνώμη δυο ήπιοι τρόποι να μαλωσουμε ένα κουτάβι.Ο πρώτος είναι να το πιασουμε ήρεμα,να το σηκωσουμε ένα μετρο πανω απ’το έδαφος για 30 δευτερόλεπτα,υστερα να το αφησουμε κατω κιαν ξαναεπαναλαβει την ανεπιθύμητη συμπεριφορά να το ξανασηκωσουμε για μεγαλύτερο διαστημα(ανααφερομαι βεβαια σε συμπεριφορές του στυλ δακωμα καλτσων κτλ κι όχι στο λερωμα του σπιτιου στο οποιο πρεπει να το διδάξουμε).Το σηκωμα αυτό στρεσάρει το κουταβι κι η επανάληψη του μαθαίνει να μην κανει αυτό που θεωρουμε λαθος.Ο δευτερος τρόπος είναι τα λεγομενα time-outs. Παίρνουμε το κουταβι όταν κανει κατι ασχημο και το απομονωνουμε σε ένα άλλο δωματιο για ένα δυο λεπτα.Το ξαμναφερνουμε κιαν επιμενει το ξανααπομονωνουμε για περισσοτερο χρονο κ.ο.κ. Για μεγαλυτερα κουταβια(ισχυει και για σκυλους)την τριτη τεταρτη φορα της απομονωσης τα δενουμε κιόλας κι αν θελουμε να αυξησουμε και την επιπληξη τα δενουμε σταδιακα σε πιο κοντό λουρί.

Τελειώνονταςτο αρθρο πρεπει να σας πω ότι προθεση μου ήταν απλα να σας προβληματίσω δινοντας παραλληλα καναδυο μικρες συμβουλες κι όχι να σας κανω να πιστεψετε ότι ενεργείτε λανθασμενα στην ανατροφή του μικρού κουταβιού σας.Να’στε βεβαιοι ακομη και σ΄’αυτά που παραπανω υπερασπιστηκα πιανω παρα πολλες φορες τον εαυτό μου να κάνω λάθη .Ενα πραγμα εχει μεγαλυτερη σημασία .Πρεπει μεσα από αυτά τα αρθρα να ανταλλάσονται απόψεις για να μπορέσουμε τελικα να κρινουμε ποιος είναι ο καλυτερος τρόπος εκπαίδευσης για τα σκυλια μας που τόσο πολύ αγαπάμε.

Saturday, October 31, 2009

ΟΔΗΓΟΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΤΙΜΩΡΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΚΥΛΩΝ

1.Η τιμωρία πρέπει να χρησιμοποιείται μονάχα αφου έχει προηγηθεί μελετημένο πρόγραμμα θετικής ενίσχυσης κι αφού έχουν εξαχθεί σαφή συμπεράσματα για τον τρόπο χρήσης αυτής.

2.Ο εκπαιδευτής δεν νοείται σε καμιά περίπτωση να τιμωρεί το σκύλο επειδή θύμωσε ή απογοητεύθηκε ο ίδιος.Η τιμωρία πρέπει να βασίζεται σε θεωρητικόπρόγραμμα και να μην είναι απώρεια στιγμιαίων συναισθημάτων του εκπαιδευτή/χειριστή.Πρέπει δε αυτή να εκτελείται με σαφή αίσθηση δικαιοσύνης στα πλαίσια μιας ηθικής που αποσκοπεί στην ‘’ευτυχία’’και ‘’ευημερία’’ του σκύλου.

3.Καθυστερημένη τιμωρία μετά από περισσότερα από δύο δευτερόλεπτα πρέπει να αποφεύγεται.Κάποια συγγράμματα συμπεριφοριστών που υποστηρίζουν ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί τιμωρία 30 sec μετά ή και 1 ώρα μετά,είναι ανυπόστατα.Υπάρχει σαφής εξασθένιση της αποτελεσματικότητας της τιμωρίας σε κάθε δευτερόλεπτο που περνά.Τα καλύτερα αποτελέσματα επιτυγχάνονται όταν ακολουθεί η τιμωρία αμέσως μετά(σχεδόν ταυτόχρονα) από τη συμπεριφορά.Η καθυστέρηση πάνω από 30 δευτερόλεπτα εξαλείφει κάθε περίπτωση συσχέτισης της τιμωρίας με την πράξη που προηγήθηκε.

4.Η τιμωρία πρέπει να εισάγεται αν είναι δυνατόν όχι τη στιγμή που το σκυλί προβαίνει στην ανεπιθύμητη συμπεριφορά αλλά τη στιγμη που η γλώσσα σωματος του ζώου προμηνύουν την επερχόμενη συμπεριφορά(όταν το σκέφτεται…).Αυτό είναι μείζονος σημασίας καθώς στο πρώιμο αυτό σταδιο η ένταση του σκύλου είναι σε μικρότερα επίπεδα και το αποτέλεσμα είναι καλύτερο ενώ όταν ο σκύλος βρεθεί σε υπερδιέγερση θα χρειαστεί μεγαλύτερης κλίμακας διόρθωση.

5.Μια εναλλακτική υποκατάστατη διέξοδος πρέπει να παρουσιάζεται και να ενισχύεται μετά τη χρήση τιμωρίας.Ιδανικά η συμπεριφορά του σκυλου μετά την τιμωρία πρέπι να δείχνει ότι ο σκύλος ξεπερασε το στιγμιαίαο στρες και χωρίς βεβαίως να εχει συσχετιστει η διεξοδος με τη συμεριφορά που προσπαθούμε να αποσβέσουμε.

6.Αποφύγετε τις άγριες τιμωρίες:ΠΟΤΕ μην χτυπάτε,γρονθοκοπείτε,κλωτσάτε ή δαγκώνετε το κουτάβι ή το σκύλο σας.

7.Ενα προηγηθέν σινιάλο ή επίπληξη πρέεπι να συνοδεύει την τιμωρία.Η φωνητική επίπληξ ή το σινιάλο σταδιακά θα αντικαταστήσει την ‘’δραστική τιμωρία ‘’(π.χ.το τσεκαρισμα δινει τη θεση ααργοτερα στο φωνητικο ‘’ΝΟ’’).Η εκπαίδευση γενικά πρέπει να’ναι τακτική και προσεκτική ώστε να επιτρέπει στο σκύλο να’χει ως ένα βαθμό αποτυπώσει στο μυαλό του ότι ανάλογα με αυτό που κάνει θα επέλθει και το αντίστοιχο αποτέλεσμα(ουσιαστικά να μαθει αυτό που του ζητάμε).

8.Αν είναι δυνατόν αποφύγετε τις αλληλοσυγκρούσειςμε το σκύλο σας.Πολλές φορές οι τιμωρίες(ΕΙΔΙΚΆ ΟΙ ΦΥΣΙΚΈς ΤΙΜΩΡΊΕΣ)μπορούν να αποφευχθούν αν έχουμε φροντίσει να αντικαταστήσει αυτές με κάποιες άλλες έξυπνες τιμωρίες που σηματοδοτούν το νόημα που θέλουμε δηλαδή κάτι μη ευχάριστο για το σκύλο μας.

9.Διαλέξτε προσεκτικά τι είδους τιμωρία θα επιβάλετε ώστε να είναι σχετικήμε το κίνητρο που ωθεί το σκύλο στην ανεπιθύμητη συμπεριφορά.Λόγου χάρη για σκυλια που έχουν την τάση να προσπαθουν να μας κάνουν να τα προσέξουμε και να παίξουμε μαζί τους θα’ταν προτιμότερο να επιλέξετε ως τιμωρία τα λεγόμενα ‘’time outs’’(απομόνωση σε άλλο δωματιο,απομονωση και δεμενο,απομονωση και δεμενο πολύ κοντο λουρι κτλ.) ενώ σε περιπτώσεις σκύλων που επιδεικνυουν κυριαρχική συμπεριφορά προτιμήστε φυσική τιμωρία(π.χ. τσεκάρισμα).

10.Επιλέξτετιμωρία που να προσαρμόζεται στην ιδιαιτερότητα που παράγει τη συγκεκριμένη συμπεριφορά π.χ στο υπερβολικό γαυγισμα χρησιμοποιείστε κάποιον ήχο που ακολουθει .

11.Προσαρμόστε την τιμωρία στο ταπεραμέντο του σκύλου:…’’μην προσπαθείτε να σκοτώσετε ένα κουνούπι με μια τεράστια βαριοπούλα ήμην δοκιμάσετε να σταματήσετε έναν ελέφαντα μ’ένα νεροπίστολο!!’’Μια τιμωρία που είναι αποτελεσματική (ιδανική)για ένα σκύλο μπορεί να’ναι λιγότερο αποτελεσματική ή και ανίκανη να συνετίσει έναν άλλο σκύλο λόγω υψηλής επιμονής αυτού ή πιο τολμηρού ταπεραμέντου.

12.Οι πιο αποτελεσματικές θετικές ενισχύσεις περιέχουν ένα κομματι ‘’πραγματικήςέκπληξης’’ για το σκύλο.Απ’την άλλη οι τιμωρίες που αποστρέφεται ο σκύλος είναι πιο αποτελεσματικές όταν εμπεριέχουν κάτι που τρομάζει(ξαφνιάζει για την ακρίβεια)το σκύλο.Η επιβολή πόνου δεν πρέπει να ταυτίζεται με την τιμωρία αλλα για να αυξήσουμε την αποτελεσματικοτητα πρεπει να υπάρχει ξαφνιασμα(π.χ. μικρα στιγμιαία τσεκαρίσματα).

13.Μην αυξομειώνετε σταδιακά την τιμωρία αλλά απ’την αρχή χρησιμοποιείστε μια δυνατή(καταλληλη για το ταπεραμεντο του σκυλου σας) γιατι αλλιως το μονο που θα καταφέρετε είναι να εξοικοιώσετε το σκυλο σας με την τιμωρία(escalating).

14.Eχετε ποικιλία στις τιμωρίες σας.Μια τιμωρία που αρμόζει σε μια κατάσταση ίσως σε κάποια άλλη να’ναι αναποτελεσματική.

15.Μιατιμωρία που μετα από 3 εώς 5 trials δεν λειτουργεί(ακομη δεν εφερε αποτελεσμα-είναι αδιαφορη για το σκυλο)πρεπει να επαναξιολογείται κι ισως να εγκαταλειπεται σαν ιδέα αν είναι απαραίτητο.

16.Τιμωρείτε κάθε φορά ΜΙΑ συμπεριφορά.Συνήθως καποιοι τιμωρουν λανθασμενα περισσοτερες από μία συμπεριφορές με αποτέλεσμα να μην είναι ξεκάθαρο για το σκύλο η συσχέτιση και τελικά να μπαινει σε σύγχηση πράγμα που οδηγεί σε φτωχά αποτελέσματα ή σε αυξηση του χρόνου εκπαίδευσης.

17.Βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν περιπτώσεις που να ενισχύεται η ανεπιθύμητη συμπεριφορά για την οποία εσείς καταβάλλετε προσπάθεια να εξαλείψετε.Μια τετιοα αντίφαση θα σας οδηγούσε επίσης σε πολύ φτωχά αποτελέσματα.

18.Πάντα να θυμάστε ότι στόχος της τιμωρίας είναι μια συγκεκριμένη συμπεριφορά του σκύλου κι όχι ο ίδιος ο σκύλος.

19.Προσπαθείτε να δείτε τα πράγματα απ’την οπτική γωνία του σκύλου(τι είναι αυτό που τον παρακινεί).Αν αμφιβάλετε για το αν πρέπει να τιμωρήσετε το σκυλο σας καθως δεν γνωρίζετε από πού προέρχεται η συμπεριφορά τότε καλύτερα να μην προβείτε στην τιμωρία.

20.Να’στε παντα συνεπής σ’αυτό που θέλετε να διδάξετε.

(πηγη:βιβλιο του steven Lindsay: Handbook of applied dog behavior and training

Ελέυθερη μετάφραση από BEERMAN)

Thursday, October 22, 2009

Το σκυλί τραβάει…Επίλυση προβλήματος


Κάνοντας μια μικρή εισαγωγή ας πούμε το εξής:αν ένα σκυλί ‘τραβάει στο λουρί του’υπάρχουν διαφορες αιτίες γι αυτό.Επιγραμματικα αναφέρουμε μερικές:
Α)προσέγγιση τροφής/αντικειμένου κτλ
Β)έχει πολύ ενέργεια και θέλει να την εκτονώσει
Γ)εξερεύνεση του περιβ΄λλοντος χώρου
Δ)θέλει να αποφύγει μια κατάσταση που τον φοβίζει
Ε)θελει να εμπλακεί σε μια κατάσταση
Στ)ψάχνει δια της όσφρησης που θα κάνει την ανάγκη του
Ζ)δράση-αντίδραση επειδή πάντα του έχουμε τεντωμένο το λουρί
Θ)θέα ενός θηλυκού
Σημαντικό είναι να πούμε ότι όσο ένα σκυλί καταφέρνει να μας τραβολογάει και δεν παίρνουμε τον έλεγχο στα χέρια μας τόσο το πρόβλημα αυξάνεται καθώς μαθαίνει ότι είναι ικανό να μας κουμαντάρει.Για να μπορέσουμε να βρούμε λύση στο πρόβλημα μας το πρώτο που πρέπει να κάνουμε είναι να αξιολογήσουμε την κατάσταση.Συνήθως κατά την διάρκεια μιας βόλτας συμβαίνει να μας τραβαει το σκυλί αρκετές φορές και πιθανόν κάθε φορά να υπάρχει διαφορετική αιτία.Αρα κάθε στιγμή πρέπει να αντιλαμβανόμαστε κάτω από ποιες συνθήκες συμβαίνει ώστε να ενεργήσουμε καταλλήλως.Φανταστείτε ένα σκύλο που έχει φοβία στο θόρυβο ενός μηχανήματος κι εμείς απαιτούμε να μην τραβάει παρά το γεγονός ότι πλησιάζουμε όλο και πιο πολύ στην πηγή(υπάρχει βεβαίως η καταναγκαστική μεθοδος αλλα αυτό είναι συζήτηση άλλου άρθρου.)Εδώ θα μιλήσουμε για το τραβηγμα που δεν οφείλεται σε φοβίες καθώς η φοβίες θέλουν προσεκτική ανάλυση και μεθοδολογίες προσαρμοσμένες αναλογα με το μεγεθος του προβληματος και το χαρακτήρα του συγκεκριμένου σκύλου.
Ας αφήσουμε τις φοβιές κι ας μιλήσουμε για τις υπόλοιπες περιπτώσεις .Μπορούμε να αναφέρουμε μερικές μεθοδους επίλυσης αλλά βεβαίως ο καθένας από εσάς μπορεί να μπορει να μορφοποιήσει τη δική του μεθοδολογία εχοντας στο μυαλό του αυτά που θα διαβάσει εδώ ή οπουδ΄γποτε αλλού.Σημασία εχει να σκέφτεστε την ευημερία του σκύλου σας .Οσο αφορα τη μεθοδολογία που θα ακολουθήσετε οφείλετε να ελέγχετε κατά τη γνώμη του τα αποτελέσματα της κι αν χρειάζεται να την αναθεωρείτε ή να την εγκαταλείπετε.Προσωπική μου γνώμη είναι ότι πρέπει να ξεκινάμε με μεθοδολογίες που ασκούν τη λιγότερο δυνατή πίεση(σωματικά και ψυχολογική) ώστε να μην ερχομαστε σε σύγκρουση με το σκύλο μας και γκρεμίζουμε τη σχέση που έχουμε με κόπο χτίσει.Μια ήπια μεθοδολογία μπορεί να μην φέρνει τα γρηγορότερα αποτελέσματα αλλά δεν εγγυμονεί κινδύνους και μπορουμε πιθανόν νατη χρησιμοποιούμε οσο θέλουμε .Το πολύ-πολύ να μην φτάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα.Αντίθετα μια δυναμική μεθοδολογία μπορεί οσο γρήγορα είναι τα αποτελεσματα άλλο τόσο γρήγορα μπορεί να ‘’καταστρέψει ‘’το σκύλο μας.Γενικότερα πρέπει να πουμε ότι οι δυναμικες μεθοδολογίες πρέπει να αποτελούν προίόν μελετης με ξεκάθαρες απαντήσεις για το πότε,πώς και πόσο θα χψρησιμοποιηθούν.
ΕΠΙΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ
1.Με χρήση Gentle leader:φορώντας στο σκύλο μας το gentle leader εχουμε καλυτερο ελεγχο του ζώου καθως στρέφουμε το κεφαλιτου σκύλου προς το μερος μας(όπως το καπιστρι στα αλογα),του αποσπούμε την προσοχή και τον οδηγουμε προς το μερος που θελουμε πιο ευκολα.Όλη η διαδικασία θέλει εξοικοίωση(στην αρχή θα σας φανει δυσκολο).Πρεπει να αναφερουμε ότι το πρόβλημα δεν λυνετα,απλά εχουμε καλυτερο ελεγχο του σκύλου.Σοβαρό μειονεκτημα του gentle leader είναι ότι μπορει να αποβεί επικυνδυνο αν εχετε σκυλο που τραβαει δυνατα και τρεχει καθως ένα αποτομο τραβηγμα του gentle leader θα του στρεψει απότομα το λαιμό προς τα πισω με κινδυνο τραυματισμού.
2.Επιστήθια:κυκλοφορούν δύο είδη επιστηθίων που θεωρώ κατάλληλα αλλά που επίσης λειτουργούν για ελεγχο κι όχι για διορθωση της συμπεριφορας.Ο ένας τύπος επιστηθίου εχει τον κρικο που πιανει το λουρι μας στο στηθος του σκύλου και μπορούμε να τον πιασουμε είτε μόνο του είτε με το δερματινο κολάρο του σκύλου μας (βλεπε εικονα πανω αριστερα)



Ο άλλος τύπος επιστηθίου εχει δύο κρίκους στα σημεία της πλάτης και της μέσης.(δυστυχώς δεν βρήκα εικόνα).

3.χρήση flexi:το flexi μπορεί κι αυτό να χρησιμοποιηθεί ώστε να αποφύγουμε το φαινόμενο δράσης /αντίδρσης.Ετσι λοιπόν όταν δεν συντρέχει κίνδυνος αφήνουμε ΄΄λασκα΄΄ το flexi και δινουμε το περιθώριοστο σκύλο να κινηθεί πιο ελέυθερα μειώνοντας τις περιπτώσεις που τεντώνει το λουρί.Βεβαίως όταν απαιτηθεί μπλοκάρουμε το φλεξι .Προσοχή,πάντα εχουμε στο μυαλό μας την απόσταση του σκύλου και τη ρυθμίζουμε ανάλογα με τα περισπαστικά στοιχεία του περιβάλλοντος και τους κινδύνους που εγκυμονούν.

4.αλυσίδα ελέγχου ή prong:και τα δύο τα χειρίζόμαστε με παρομοιο τρόπο:όταν ο σκύλος φθάνει να τεντώνει το λουρί χρησιμοποιούμε ένα μικρό τσεκάρισμα και αλλάζουμε κατέυθυνση.Οταν ο σκύλος περπατάει με χαλαρό το λουρί τον επιβραβεύουμε λεκτικά,με τροφή ή χάδι.Σταδιακά μαθαίνει ότι το τεντωμα απαγορεύεται ενώ με χαλαρό λουρί εχει επιβραβεύεται απ’τον κυναγωγό.Η συνεχής επιβραβευση σε συνδυασμό με τα τσεκαρίσματα και τις αλλαγές κατευθύνσεων βοηθούν το σκύλο να’χει την προσοχή σε μας και τη θέση μας.

5.μονο με δερματινο κολλαρο(θετικη ενισχυση χωρίς τσεκαρίσματα):ξεκινάμε χωρίς περισπαστικά στοιχεία και ανταμοίβουμε το σκύλο σε κάθε βημα μας πριν προλάβει να τεντώσει το λουρί.Οπως και στην προηγούμενη μεθοδο αλλάζουμε συνεχεια κατευθύνσεις(στην αρχή κυρίως μεταβολές).Σταδιακά αυξάνουμε τα περισπαστικά στοιχεία διατηρώντας τις μεταβολές και τις σταθερές επιβραβέυσεις.Οι αλλαγες κατευθύνσεων βοηθούν ο σκυλος να χει την προσοχη του σεμας από όπου προερχεται η επιβράβευσή του.Αφού καταφέρουμε να΄χουμε την προσοχή του σκύλου με παρουσία περισπαστικών σοιχείων(χωρις βεβαίως να τραβάει το λουρί)τότε περνάμε σε μεταβλητό πρόγραμμα επιβραβέυσεων.Φροντίζουμε να συνδέουμε την επιβραβευση με συγκεκριμενη λέξη ώστε καποια στιγμή να μπορούμε να αποβαλουμε την τροφή και να τη χρησιμοποιούμε μονάχα κατά διαστήματα.(σημ:η τροφή καλο είναι να ρίχνεται χαμηλά κοντά στα πόδια μας για να χει την προσοχή ο σκύλος αργότερα σ’αυτό το σημείο).

6.χρήση κλίκερ
:εχουμε βεβαίως εδραίωσει τη συσχέτιση του ‘’κλίκ’’ με τροφή’’.
Είμαστε καθιστοί με δεμένο το σκύλο σε λουρί 1,5 μετρα.Αν ο σκύλος τραβάει αδιαφορούμε.Αν το λουρί χαλαρώσει τελείως κι ακουμπήσει το έδαφος τότε ‘’κλικάρουμε ‘’ κι επιβραβέυουμε με τροφή.Προσπαθείστε να παραμενει χαλαρός για 30 δευτερόλεπτα.’όταν το πετύχετε αλλάξτε θεσηκαι ξανακαθίστε.Αν την ώρα που πάτε νάλλάξετε θέση τεντώσει το λουρί και παει να φύγει ξανακαθίστε στο ίδιο σημείο.Αν δε συμβει και μετακινηθείς,στην καινούρια θέση προσπάθησε στην καινούρια θέση να πετύχεις χαλαρό λουρί για 45 δευτερόλεπτα.Οταν το καταφέρετε αλλάξτε θεση και στην καινουρια προσπάθησε να πετύχεις χαλαρό λουρί για 20 δευτερα.(η επιβραβευση των 20 δευτερολέπτων γινεται φυσικά με κλικερ και τροφή).Σταδιακά πρέπει να καταφέρουμε να καθόμαστε σε διάφορα σημεία και να’χουμε επιβραβευσει σε μεταβλητό χρόνο δηλ sec30,45,20,30,50,10 κ.ο.κ.Στόχος μας είναι να μπορούμε να σηκωθούμε χωρίς να τραβάει ο σκυλος.Οταν ξεκινάμε να κινουμαστε επιβραβεύουμε κάθε βήμα,επειτα κάθε δύο βηματα κ.ο.κ ως τα δέκα βηματα.Επειτα αρχίζουμε να επιβραβεύουμε τυχαία βήματα(10,4,6,1,9,3κτλ.)Όταν φθασουμε σε σημείο να περπατάμε με χαλαρο λουρί και χρειάζεται να επιβραβευουμε τυχαία μονάχα τότε αρχίζουμε να εισάγουμε περισπαστικά στοιχεία.Να θυμάστε ότι όταν αλλάζετε μερος εκπαίδευσης ή αυξάνετε τα περισπαστικά στοιχεία να ξεκινάτε να επιβραβεύετε κοντινές αποστάσεις,σιγά-σιγά να αυξάνετε κι ύστερα να περνατε σε τυχαιες αποστάσεις.Οταν φθάσετε σε ικανοποιητικό επίπεδο δηλ.να βγαινετε βολτα με χαλαρό λουρι παρουσία περισπαστικών τότε ξεκινατε να αλλαζετε ταχύτητα βηματισμού επιβραβεύονταςσταθερά στην αρχή και σταδιακά τυχαία.
Το τελευταιο σταδιο πρέπει να αρχίσετε να αποβάλετε την τροφη επιβραβεύοντας μοναχαμε το κλικερ.Αυτό θα το πετύχετε επιβραβευοντας στην αρχή κάθε ‘κλικ’,επειτα κάθε 2 ‘κλικ’,κάθε 3’κλικ’ και τελικά τυχαία (2,4,5,,7,10,4,3,κ.ο.κ.).

7.κοντρολαρισμα με χρήση υπακοης:βεβαίως η υπακοή δεν λυνει το προβλημα συμπεριφορας αλλά πραγματικα αν μιλάμε για προχωρημένη υπακοή μπορουμε να ελέγξουμε και να προλάβομε το σκύλο μας στις περιπτώσεις που τραβαει με στοχο ένα άλλο σκύλο,ένα ποδήλατο,κτλ.Πιστέψτε με η πραγματική υπακοή αποτρέπει ακόμα και πολύ δυνατά σκύλια(εχω δει επιθετικα σκυλιά να στεκονται sit-stay και το ερέθισμα να περνά στο 1 μέτρο).

Tuesday, October 13, 2009

Ερευνα κτιρίου:προβλημα σεναρίου ή σενάριο προβληματισμού;

Το εκπαιδευτικό σενάριο πραγματοποιήθηκε σε κτιριο μακροστενο με κεντρικο διαδρομο.Το σαλονι ηταν με το που μαιναμε στην εισοδο αριστερα και το γραφειο ηταν το τελευταίο δωματιο δεξια.Ενδιάμεσα παρεμβαλονταν δεξια και αριστερα δωματια με κλειστες τις πορτες.

Βάλαμε 4-5 άτομα στο σαλόνι να καθονται χαλαροί στους καναπέδες και τοποθετήσαμε τον ερεθιστή με γερμανικό μανίκι στο γραφείο που ηταν στο βαθος το τελευταιο δωματιο.Ο ερεθιστής εκατσε ακριβώς πισω απ’την κλειστή πόρτα.Ολες οι πορτες του διαδρόμου κλειστηκαν και ο χειριστής μπήκε στον εσωτερικό διάδρομο εκλεισε πισω την εξωτερική πόρτα κι έστειλε ελευθερο το σκύλο του να πραγματοποιήσει έρευνα(σημειώνουμε ότι γνωριζε ποια είναι η θέση του ερεθιστή).Κατά τη γνώμη μου το πρωτο λάθος είναι ότι γνώριζε την ακριβή θεση(σημειώνω ότι επρόκειτο για σκύλο που δεν ήταν σε αρχικό σταδιο εκπαίδευσης).Με αυτό τον τρόπο υπήρχε μεγάλη πιθανότητα να βοήθήσει το σκύλο του λόγω της κινησιολογίας του σώματός του.Ετσι ο σκύλος πιθανόν να εκανε μια σωστή ένδειξη που θα ήταν απλά μια πρόβλεψη.Το δευτερο λάθος έγινε κάτα την έρευνα αφού δεν φρόντισε ο επικεφαλης να ελέγξει αν ο σκύλος έδωσε ένδειξη όταν μύρισε στην πόρτα του σαλονιού.(ο επικεφαλης ηταν σε σημειο που δεν εβλεπε το σκυλο).Ας υποθέσουμε κι ας διακρίνουμε περιπτώσεις:

αν ο σκύλος έκανε ένδειξη κι ο χειριστής τον ‘τραβηξε’ για να ψάξει αλλού είναι σαν να’πε στο σκύλο του ‘’γιατί ρε μου κάνεις σωστή ενδειξη;μην το ξανακάνεις’’Πηγαίνοντας στη συνέχεια ο σκύλος στο γραφείο έκανε ένδειξη και πήρε την επιβράβευση του(δάγκωμα).Το λιγοτερο που καναμε ήταν να βάλουμε το σκύλο σε συγχυση καθώς σε δυο ενδειξεις στη μια απογοητευτηκε και στην άλλη επιβραβευτηκε.Υπαρχει βεβαια και το ενδεχόμενο να δημιουργησαμε μεγαλύτερο προβλημα καθώς διδάξαμε στο σκύλο ότι αυτό που του ζητάμε είναι να κάνει ένδειξη στον ιματισμό κι όχι στον άνθρωπο.

Στην δευτερη περίπτωση αν υποθέσουμε ότι ο σκύλος δεν είχε κάνει ένδειξη στο σαλονι τότε οδηγούμαστε σ’ένα μεγάλο ερωτηματικό:Μήπως ο σκύλος δεν ψάχνει την οσμή του ανθρώπου αλλά ψάχνει την οσμή του ιματισμού;(αφου στο σαλονι υπηρχαν ατομα χωρις γερμανικο μανικι).Αν συμβαίνει κατι τέτοιο τότε είναι ότι χειρότερο να του κάνομε παρόμοια σενάρια και να τον κοβουβε(αφου όπως ειπαμε ο χειριστης τον τραβηξε) σε εδειξεις στον ανθρωπο(σαλόνι) και ταυτόχρονα να του ενισχύουμε την ενδειξη στον ιματισμό.
Άλλο ένα λάθος κατά τη γνώμη μου είναι ότι δεν λαβαμε υπόψη την πηγή της οσμής.Πού ήταν τοποθετημένα τα 4-5 άτομα στο σαλόνι;Αν ήταν κοντα στην πόρτα κι ο σκύλος δεν έδειξε ένδειξη τότε συγκλίνουμε ότι πράγματι ο σκύλος δεν έχει καταλάβει τι ψάχνει κι αφού έπειτα εδειξε στο γραφείο μαλλον εχει μάθει να μυρίζει για το μανίκι κι όχι για την ανθρώπινη οσμή.
Αν τα άτομα ήταν μακριά απ΄την πόρτα κι όχι πολύ ώρα στο σαλόνι δεν είμαστε βέβαιοι αν η οσμή έφτασε στην πόρτα.Αν πραγματι δεν εφτασε οσμή στην πορτα τότε ίσως πολύ σωστά ο σκύλος δεν έκανε ένδειξη.Βεβαίως πρέπει να εξετάσουμε αν όταν αργότερα έκανε ένδειξη στο γραφείο τί μύρισε.Αν βαζαμε έναν ανθρωπο χωρίς μανικι πισω από μια πόρτα θα τον έβρισκε ή θα προσπερνουσε;
Τώρα ας υποθεσουμε ότι τα ατομα που ήταν στο σαλόνι τη στιγμη που εκτελούσε έρευνα ο σκύλος κάθονταν μακριά απ΄την πόρτα.Αν παρ’όλααυτά ο σκυλος έκανε ενδειξη στη σχισμή τοτε είναι σαφες ότι η ένδειξη ηταν σωστή γι αυτό κι έπρεπε να επιβραβευτει καθώς εκανε ενδειξη υπο δύσκολες συνθηκες(πηγη μακρια απ την πορτα).Για σκεφτειτε όμως κι αυτό :θα έκανε σωστή ένδειξη αν ήταν μονάχα ένα ατομο στο σαλόνι μακρια απ΄την πορτα;τι ρόλο θα έπαιζε ο χρόνος παραμονής του πριν ξεκινησει η έρευνα.
Κλείνοντας θα’θελα να εκφράσω την άποψη ότι ακριβώς επειδή δεν λάβαμε υπόψη όλους αυτούς τους παραμέτρους τελικά δεν είχαμε καμια σαφή εικόνα για την πρόοδο(επίπεδο) του σκύλου γι αυτό πρέπει να δεχτούμε ότι το σεναριο(training session) ήταν στημένο λάθος και όπως προείπα στην καλύτερη περίπτωση θα οδηγούσαμε σε συγχυση το σκύλο ενώ στη χειρότερη θα τον διδάσκαμε κατι άλλο από αυτό που πραγματικά θέλουμε.
Κλεινωντας πρεπει να πω οτι ο λογος που εγραψα αυτό το αρθρο ηταν να δωσω μια ιδεα για το ποσο λεπτομερής πρέπει να΄ναι η εκπαιδευση ερευνας κτιριου.

Σημ:ζητω συγγνωμη αν σας μπερδεψα,καντε προχειρο σχεδιο του κτιριου που περιέγραψα στην αρχη ,βαλτε τα ατομα στο σχεδιο και ακολουθηστε νοητα τη διαδρομη του σκυλου και του χειριστη για να καταλαβετε τι συνεβη).