1.Η τιμωρία πρέπει να χρησιμοποιείται μονάχα αφου έχει προηγηθεί μελετημένο πρόγραμμα θετικής ενίσχυσης κι αφού έχουν εξαχθεί σαφή συμπεράσματα για τον τρόπο χρήσης αυτής.
2.Ο εκπαιδευτής δεν νοείται σε καμιά περίπτωση να τιμωρεί το σκύλο επειδή θύμωσε ή απογοητεύθηκε ο ίδιος.Η τιμωρία πρέπει να βασίζεται σε θεωρητικόπρόγραμμα και να μην είναι απώρεια στιγμιαίων συναισθημάτων του εκπαιδευτή/χειριστή.Πρέπει δε αυτή να εκτελείται με σαφή αίσθηση δικαιοσύνης στα πλαίσια μιας ηθικής που αποσκοπεί στην ‘’ευτυχία’’και ‘’ευημερία’’ του σκύλου.
3.Καθυστερημένη τιμωρία μετά από περισσότερα από δύο δευτερόλεπτα πρέπει να αποφεύγεται.Κάποια συγγράμματα συμπεριφοριστών που υποστηρίζουν ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί τιμωρία 30 sec μετά ή και 1 ώρα μετά,είναι ανυπόστατα.Υπάρχει σαφής εξασθένιση της αποτελεσματικότητας της τιμωρίας σε κάθε δευτερόλεπτο που περνά.Τα καλύτερα αποτελέσματα επιτυγχάνονται όταν ακολουθεί η τιμωρία αμέσως μετά(σχεδόν ταυτόχρονα) από τη συμπεριφορά.Η καθυστέρηση πάνω από 30 δευτερόλεπτα εξαλείφει κάθε περίπτωση συσχέτισης της τιμωρίας με την πράξη που προηγήθηκε.
4.Η τιμωρία πρέπει να εισάγεται αν είναι δυνατόν όχι τη στιγμή που το σκυλί προβαίνει στην ανεπιθύμητη συμπεριφορά αλλά τη στιγμη που η γλώσσα σωματος του ζώου προμηνύουν την επερχόμενη συμπεριφορά(όταν το σκέφτεται…).Αυτό είναι μείζονος σημασίας καθώς στο πρώιμο αυτό σταδιο η ένταση του σκύλου είναι σε μικρότερα επίπεδα και το αποτέλεσμα είναι καλύτερο ενώ όταν ο σκύλος βρεθεί σε υπερδιέγερση θα χρειαστεί μεγαλύτερης κλίμακας διόρθωση.
5.Μια εναλλακτική υποκατάστατη διέξοδος πρέπει να παρουσιάζεται και να ενισχύεται μετά τη χρήση τιμωρίας.Ιδανικά η συμπεριφορά του σκυλου μετά την τιμωρία πρέπι να δείχνει ότι ο σκύλος ξεπερασε το στιγμιαίαο στρες και χωρίς βεβαίως να εχει συσχετιστει η διεξοδος με τη συμεριφορά που προσπαθούμε να αποσβέσουμε.
6.Αποφύγετε τις άγριες τιμωρίες:ΠΟΤΕ μην χτυπάτε,γρονθοκοπείτε,κλωτσάτε ή δαγκώνετε το κουτάβι ή το σκύλο σας.
7.Ενα προηγηθέν σινιάλο ή επίπληξη πρέεπι να συνοδεύει την τιμωρία.Η φωνητική επίπληξ ή το σινιάλο σταδιακά θα αντικαταστήσει την ‘’δραστική τιμωρία ‘’(π.χ.το τσεκαρισμα δινει τη θεση ααργοτερα στο φωνητικο ‘’ΝΟ’’).Η εκπαίδευση γενικά πρέπει να’ναι τακτική και προσεκτική ώστε να επιτρέπει στο σκύλο να’χει ως ένα βαθμό αποτυπώσει στο μυαλό του ότι ανάλογα με αυτό που κάνει θα επέλθει και το αντίστοιχο αποτέλεσμα(ουσιαστικά να μαθει αυτό που του ζητάμε).
8.Αν είναι δυνατόν αποφύγετε τις αλληλοσυγκρούσειςμε το σκύλο σας.Πολλές φορές οι τιμωρίες(ΕΙΔΙΚΆ ΟΙ ΦΥΣΙΚΈς ΤΙΜΩΡΊΕΣ)μπορούν να αποφευχθούν αν έχουμε φροντίσει να αντικαταστήσει αυτές με κάποιες άλλες έξυπνες τιμωρίες που σηματοδοτούν το νόημα που θέλουμε δηλαδή κάτι μη ευχάριστο για το σκύλο μας.
9.Διαλέξτε προσεκτικά τι είδους τιμωρία θα επιβάλετε ώστε να είναι σχετικήμε το κίνητρο που ωθεί το σκύλο στην ανεπιθύμητη συμπεριφορά.Λόγου χάρη για σκυλια που έχουν την τάση να προσπαθουν να μας κάνουν να τα προσέξουμε και να παίξουμε μαζί τους θα’ταν προτιμότερο να επιλέξετε ως τιμωρία τα λεγόμενα ‘’time outs’’(απομόνωση σε άλλο δωματιο,απομονωση και δεμενο,απομονωση και δεμενο πολύ κοντο λουρι κτλ.) ενώ σε περιπτώσεις σκύλων που επιδεικνυουν κυριαρχική συμπεριφορά προτιμήστε φυσική τιμωρία(π.χ. τσεκάρισμα).
10.Επιλέξτετιμωρία που να προσαρμόζεται στην ιδιαιτερότητα που παράγει τη συγκεκριμένη συμπεριφορά π.χ στο υπερβολικό γαυγισμα χρησιμοποιείστε κάποιον ήχο που ακολουθει .
11.Προσαρμόστε την τιμωρία στο ταπεραμέντο του σκύλου:…’’μην προσπαθείτε να σκοτώσετε ένα κουνούπι με μια τεράστια βαριοπούλα ήμην δοκιμάσετε να σταματήσετε έναν ελέφαντα μ’ένα νεροπίστολο!!’’Μια τιμωρία που είναι αποτελεσματική (ιδανική)για ένα σκύλο μπορεί να’ναι λιγότερο αποτελεσματική ή και ανίκανη να συνετίσει έναν άλλο σκύλο λόγω υψηλής επιμονής αυτού ή πιο τολμηρού ταπεραμέντου.
12.Οι πιο αποτελεσματικές θετικές ενισχύσεις περιέχουν ένα κομματι ‘’πραγματικήςέκπληξης’’ για το σκύλο.Απ’την άλλη οι τιμωρίες που αποστρέφεται ο σκύλος είναι πιο αποτελεσματικές όταν εμπεριέχουν κάτι που τρομάζει(ξαφνιάζει για την ακρίβεια)το σκύλο.Η επιβολή πόνου δεν πρέπει να ταυτίζεται με την τιμωρία αλλα για να αυξήσουμε την αποτελεσματικοτητα πρεπει να υπάρχει ξαφνιασμα(π.χ. μικρα στιγμιαία τσεκαρίσματα).
13.Μην αυξομειώνετε σταδιακά την τιμωρία αλλά απ’την αρχή χρησιμοποιείστε μια δυνατή(καταλληλη για το ταπεραμεντο του σκυλου σας) γιατι αλλιως το μονο που θα καταφέρετε είναι να εξοικοιώσετε το σκυλο σας με την τιμωρία(escalating).
14.Eχετε ποικιλία στις τιμωρίες σας.Μια τιμωρία που αρμόζει σε μια κατάσταση ίσως σε κάποια άλλη να’ναι αναποτελεσματική.
15.Μιατιμωρία που μετα από 3 εώς 5 trials δεν λειτουργεί(ακομη δεν εφερε αποτελεσμα-είναι αδιαφορη για το σκυλο)πρεπει να επαναξιολογείται κι ισως να εγκαταλειπεται σαν ιδέα αν είναι απαραίτητο.
16.Τιμωρείτε κάθε φορά ΜΙΑ συμπεριφορά.Συνήθως καποιοι τιμωρουν λανθασμενα περισσοτερες από μία συμπεριφορές με αποτέλεσμα να μην είναι ξεκάθαρο για το σκύλο η συσχέτιση και τελικά να μπαινει σε σύγχηση πράγμα που οδηγεί σε φτωχά αποτελέσματα ή σε αυξηση του χρόνου εκπαίδευσης.
17.Βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν περιπτώσεις που να ενισχύεται η ανεπιθύμητη συμπεριφορά για την οποία εσείς καταβάλλετε προσπάθεια να εξαλείψετε.Μια τετιοα αντίφαση θα σας οδηγούσε επίσης σε πολύ φτωχά αποτελέσματα.
18.Πάντα να θυμάστε ότι στόχος της τιμωρίας είναι μια συγκεκριμένη συμπεριφορά του σκύλου κι όχι ο ίδιος ο σκύλος.
19.Προσπαθείτε να δείτε τα πράγματα απ’την οπτική γωνία του σκύλου(τι είναι αυτό που τον παρακινεί).Αν αμφιβάλετε για το αν πρέπει να τιμωρήσετε το σκυλο σας καθως δεν γνωρίζετε από πού προέρχεται η συμπεριφορά τότε καλύτερα να μην προβείτε στην τιμωρία.
20.Να’στε παντα συνεπής σ’αυτό που θέλετε να διδάξετε.
(πηγη:βιβλιο του steven Lindsay: Handbook of applied dog behavior and training
Ελέυθερη μετάφραση από BEERMAN)
No comments:
Post a Comment