Πάρκα και στατιστική...

…δεν υπάρχει ωραιότερο θέαμα απ’το να βλέπουμε το παιδί μας να παίζει χαρούμενο με άλλα παιδάκια.Γι αυτό και δημιουργήσαμε παιδικές χαρές.Αντίστοιχα οι ιδιοκτήτες σκύλων νοιώθουν περίσσεια χαρά όταν βλέπουν το σκυλάκι τους να τρέχει και να παίζει με τα’αλλα σκυλακια της γειτονιάς.Τα τελευταία χρόνια είναι μαλιστα πολύ διαδεδομένα τα ‘πάρκα σκύλων’.Όταν δεν υπάρχει κοντά μας ένα πάρκο αρκούμαστε να μαζευόμαστε σε καποια αλάνα,λογής και λογής σκυλιά,λογής και λογής κυναγωγοί κι αφήνουμε τα σκυλάκια να παιζουν , να αλληλεπιδρούν και τα παρακολουθούμε απ’έξω χρησιμοποιώντας εκφράσεις του τύπου ‘’ευτυχισμενος σκύλος’’ που αλήθεια είναι σπάνια αντικατοπτρίζουν την πραγματικοτητα και το τι ‘αισθάνεται’ ο τετράποδος ‘’φίλος’’ μας καθώς δεν είναι ένας από εμάς όσο κι αν προσπάθούμε να τον εξανθρωπίσουμε…
Ας ρωτήσω τωρα κατι και σκεφτείτε πάνω σ’αυτό:έχετε δει (ή ακούσει) στη φύση να’ναι συνηθισμένο να μαζευονται οι αγέλες και να παίζουν μεταξύ τους;
Η απάντηση είναι αυτονόητη.Στη φυση όχι απλά δεν μαζεύονται οι αγελες να παίξουν μεταξύ τους αλλά συμβαίνει το εξής:οι αγέλες δίνουν μάχες μεταξύ τους(πολλές φορές θανατηφόρες) για το ποια θα επικρατήσει σε μια περιοχή.Δίνονται επίσης μάχες κι ανάμεσα στα μέλη της ίδιας της αγέλης για την εδραίωση κυριαρχίας.Αυτές οι μαχες αλλοτε είναι ήπιες κι άλλοτε πολύ βίαιες.Σε καποιες περιπτωσεις ο ηττημένος φευγει απ’την αγέλη και συνεχίζει να περιπλανιέται κοντά σ’άλλες αγέλες χωρίς να’ναι ευκολο να εισχωρήσει σ’αυτές.Απλά ακολουθεί από απόσταση και δεν μετέχει κοινωνικά.
Ας έρθουμε τώρα στα δικά μας,στις μικρές αγέλες που’χουμε δημιουργήσει με τους πιστούς μας φίλους και στις επαφές που’χουμε με άλλες ‘αγέλες’ όταν μαζευόμαστε στα πάρκα.Και ρωτώ:είστε ετοιμοι να δείτε να λαμβάνει χώρα μπροστά στα μάτια σας μια μάχη (για επικρατηση ή διεκδίκηση,πιθανον για τα ματια μιας ομορφης σκυλιτσας) ;Χωρίς δόλο αμεσως θα ρωτήσετε:μα πως ειστε βεβαιος ότι θα συμβούν τέτοιες μαχες;Ειμαι χίλια τα εκατό βεβαιος γιατί είναι θέμα στατιστικής.Όταν δυο και τρεις φορές τη μερα σκυλιά ποικίλου δυναμικού αλληλεπιδρούν κι όταν αφελείς ιδιοκτήτες φέρνουν τη σκυλιτσα τους που βρίσκεται σε οίστρο χωρίς να προειδοποιήσουν κανέναν ή πετάν ένα μπαλάκι ανάμεσα στα σκυλιά ε,τότε θα συμβεί κι αν δεν είναι σήμερα θα’ναι αυριο ή ίσως μετα από είκοσι μέρες ,κανείς δεν ξερει πότε, αλλά θα συμβεί!! Όταν επιπρόσθετα οι κυναγωγοί δεν έχουν φροντίσει να είναι ο Αlpha της αγέλης τότε δεν θα μπορέσουν να αποτρέψουν δυο κατά τα άλλα όμορφα σκυλάκια όταν θα πάνε να πιαστούν.Κάποιες από αυτές τις μαχες θα’ναι αναίμακτες κάποιες όμως θα΄ναι πιο βίαιες. Κι επειδη όταν ληξει το θεμα οι ιδιοι κυναγωγοί που δεν αντιλαμβάνονται ότι πρέπει να θέσουν κανόνες στην αγέλη τους αλλά και να ορίσουν τις περιοχές της αγέλης θα ξαναρίξουν την επόμενη μέρα το σκυλάκι τους στα δόντια άλλης αγέλης…τραβώντας το με το λουρί κι ενώ αυτό πιθανώς να θέλει να πάει αλλού!Και το χειρότερο:θα αφαιρέσουν το λουρί από καποιο επίδοξο σκυλί κι αυτό όπως το ένστικτο του υποδεικνύει θα διεκδικήσει τη θέση του.
Ίσως όλα αυτά να ακούγονται ‘’κάπως’’ αλλά ας προβληματιστούμε κι ας μην ξανααφήσουμε ελέυθερο το σκυλί μας αν δεν μπορούμε να το ελέγξουμε καθώς αν δεν ειμαστε ο αρχηγός θα παρει αυτός τα ηνία στα στα δόντια του και δεν θα υπολογίσει πόσο ζημιά θα κάνει σε καποιο άλλο σκυλί ούτε το κόστος της φαρμακευτικής αγωγής που εκ των υστέρων θα χρειαστεί.Ο σκύλος μας δεν σκέφτεται το μέλλον,ζεί το τώρα και το ζει σαν σκύλος κι όχι σαν ανθρωπος όπως πολλοί από εμάς πιστεύουμε.Κι αν ίσως θελετε να νοήστε ως Αlpha τότε να’χετε τα μάτια σας ανοιχτά,να κατευθείνετε το σκύλο σας ,να ορίζετε πότε πρέπει να αποφύγετε μια μάχη αλλά κι αν χρειαστεί να εμπλακείτε και να επιβάλλετε την τάξη όπως οφείλει ενας αρχηγός αγέλης!

Περί κολάρων(γενικά)

…όταν μπει σπίτι μας ενας σκύλος το πρώτο πράγμα που θα σκεφτούμε είναι τι όνομα θα του δώσουμε.Το δευτερο σημαντικό θα’ναι η επίλυση του προβλήματος της τουαλέτας κι αν όλα πάνε καλά κι η τουαλέτα δεν γκρεμίσει τα όνειρά μας τότε θ’ αρχίσουμε να κάταστρώνουμε πλάνο εκπαίδευσης.Αργά ή γρήγορα πρέπει ν’αποφασίσουμε για το κολάρο που θα χρησιμοποιήσουμε στο σκύλο μας.Οι επιλογές μετρημένες στα δάχτυλα (εφ’όσον δεν αφήσουμε πάνω το απλό δερμάτινο κολάρο): chain collar,prong collar,fur saver,martingale,dominant collar.Υπάρχουν και μερικές παραλλάγές αυτών αλλά ας αρκεστούμε στα πιο κλασικά.Για τους περισσοτερους ιδιοκτήτες δεν πρόκειται για μια απλή επιλογή αλλά για μια σπαζοκεφαλιά!
Από την μικρή εμπειρία που έχω τα συμπεράσματα συνοψίζονται στην εξής πρόταση:σπάνια επιλέγεται το κολάρο ανάλογα με τις πραγματικές αναγκες κι ακόμα κι αν επιλέγεί το σωστό ( συνήθως τυχαία),ο ιδιοκτήτης δεν ξέρει πώς να το χρησιμοποιήσει!!!
Αυτό που κυρίως θα μας υποδείξει το κολάρο είναι η ιδιοσυγκρασία του σκύλου και η φιλοσοφία εκπαίδευσης που θα ακολουθήσουμε.Ας μιλήσουμε για καθένα απ’τα κολαρα ξεχωριστά :
ένα chain collar ‘’πνιγει’’ το σκυλο φράζοντας του την εισοδο αέρα και προκαλοντας του δυσφορία.Η πιεση ασκείται με το τραβηγμα σε ένα σημείο κι αλήθεια είναι ότι η αλόγιστη χρήση μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στην ‘’αναπνευστική οδό’’.
Prong collar:η πιεση μοιράζεται σε ολο το λαιμό του σκύλου και το στιγμιαίο τράβηγμα (με τη βοηθεια των pinch) προσομοιάζει περισσοτερο το δάγκωμα που θα δέχονταν ένα κουτάβι απ’την μητέρα του ή ενας ενηλικος σκύλος από τον αρχηγό για να συμμορφωθεί.Το πρόνγκ έχει δύο κρίκους:αν κλιπαρουμε και στους δύο το τσεκάρισμα είναι λιγότερο δραστικο ενώ αν πρόκειται για πιο σκληρό σκυλί μπορούμε να κλιπαρουμε στον ένα κρίκο για να μπορούμε να αυξήσουμε την πίεση.Σ’αυτή την περίπτωση πρέπει να ξερουμε ότι υπαρχει ένα delay που προειδοποιεί το σκύλο.
Fur saver:πρόκειται για έναν ‘πνίχτη’ με πιο πλατιούς κρίκους που όπως μαρτυρά κι η ονομάσία προστατευει το τρίχωμα του ζώου καθώς δεν ΄΄κόβει’’ όπως ο λεπτος πνίχτης(χρησιμοποιείται στα μακρυτριχα).
Martingale:πρωτοεμφανίστηκε για να χρησιμοποιείται στα σκυλια που’χουν μεγάλο σβέρκο αλλά μικρό κεφάλι ώστε να μην τους βγαίνει απ’το λαιμο.Σημερα χρησιμοποιείται ευρύτερα και ασκέι πίεση κατά τη χρήση του σε πολλά σημεία του λαιμού του σκύλου (παρόμοια με το προνγκ) χωρίς όμως να χει καρφιά.
Dominant collar: μοιάζει με τον πνίχτη αλλά είναι κατασκευασμένο από σχοινι ή νάιλον(ή και τα δυο).Προσαρμόζεται ακρίβώς πισω απ’τα αυτιά του σκύλου κι έχει ελάχιστο περιθωριο όταν λασκάρει.Σε κάθε σκυλι παιρνουμε μετρα του κεφαλιου και βαζουμε το ανάλογο dominant collar.Ο λόγος που έχει ελαχιστο περιθώριο είναι γιατί βεβαίως προορίζεται για κυριαρχικά σκύλιά και θελουμε όταν μας την πέσουν σε έλαχιστο χρόνο να βρεθούν πνιγμένα…

Mετά από την σύντομη περιγραφή σημείωνουμε συμπερασματικά:όταν εχουμε ένα παρα πολύ κυριαρχικο κι επικυνδυνο σκυλι επιλέγουμε το dominant collar.’Oταν μας την πέσει το σηκωνουμε στιγμιαία στον αέρα(φράζοντας την εισαγωγη αέρα) κι επειτα το ξαναφήνουμε .Αν ξαναεπίτεθεί το ξανασηκώνουμε κι επειτα αποένα δυο δευτερόλεπτα το κατεβάζουμε.Αυτό συνεχίζεται ωσότου να καταλάβει ότι ‘’δεν τον παίρνει να κάνει σχέδια’’και δείξει την ανάλογη συμπεριφορά.
Αν έχουμε ένα πιο νορμάλ σκυλί επιλέγουμε είτε αλυσίδα ελέγχου(πνίχτης) είτε προνγκ.Κατα τη γνώμη μου είναι καλυτερα το προνγκ εκτός κι αν δουλέυουμε το ‘’escape training’’.Eπίσης λαμβάνουμε υπόψιν ότι η χρήση του προνγκ μπορεί να προκάλέσει ανακατευθυνόμενη επίθεση(να γυρίσει κυρίως προς το αφεντικο να το δαγκώσει) γι αυτό κι αν έχουμε σκύλι δυνατό και μεγαλόσωμο ίσως να’ναι καλύτερος ο πνίχτης.Βεβαίως αν έχουμε ένα σκυλί συντροφίας τότε νομίζω πως καλυτερη λύση είναι το προνγκ.Έχουμε πάντα υποψιν ότι είτε πνιχτη χρησιμοποιήσουμε είτε προνγκ τη δυναμη τσεκαρίσματος την ορίζουμε εμείς ανάλογα με το πόσο σκληρό σκυλί έχουμε.Υπάρχουν σκυλιά που εκπαιδευονται φορωντας μονάχα ένα απλό νάιλον κολάρο.
Τέλος πρέπει να σημειώσουμε ότι τα μικρά τσεκαρίσματα προσθέτουν ‘’drive’’(κρατάν σε εγρήγορση ένα σκυλο) ένώ τα μεγάλα αφαιρούν.Αν λοιπόν έχετε τσεκάρει το σκυλο και τον δείτε επειτα να χει κατεβασμένα τα αυτιά και να μη θέλει να συνεχίσει αυτό που έκανε πριν τότε μαλλον το’χετε παρακάνει!!!!

Το κέντρο του κόσμου...

…είναι απορίας άξιο ότι οι περισσότεροι ιδιοκτήτες σκύλων δεν έχουν αντιληφθεί τις δυνατότητες που τους προσφέρει το παιχνίδι με το σκύλο τους.Εχω μάλιστα συναντήσει ανθρώπους που έχουν περίσσεια άνεση όταν κρατούν έναν ΄΄πνίχτη΄΄ ή ένα ΄΄προνγκ κόλαρ΄΄ αλλά όταν τους έδώσα να κρατήσουν ένα μπαλάκι και τους ζήτησα να προσπαθήσουν να παίξουν με το σκύλο τους είχαν ένα περίεργο ύφος λες και δεν γνώριζαν ότι το μπαλάκι κυλάει όταν τ’αφήσουν απ’το χέρι!
Ας κάνουμε μια παρένθεση κι ας πούμε δυο βασικά:ένα μπαλάκι ή οποιοδηποτε άλλο αντικείμενο όταν κινείται ενεργοποιεί στο σκύλο τη θηρευτική τάση γι αυτό κι αρχίζει να το κυνηγά(βεβαίως δεν θα ανταποκριθούν όλα τα σκυλιά με την ίδια κίνηση κι επίσης η ένταση της θηρευτικής τάσης διαφέρει από σκύλο σε σκύλο).Αλήθεια επίσης είναι ότι σε κάποια σκυλιά είναι πολύ δυσκολο να την ενεργοποιήσεις (κάκώς λέγεται ότι δεν έχουν prey drive),απλά χρειάζεται πολύ προσπάθεια,η ένταση κι η διάρκεια πιθανως να’ναι μικρή και γι αυτό είναι δυσκολο να τη χρησιμοποιήσουμε για εκπαιδευτικούς σκοπούς.
Αν δεν είστε στην κατηγορία της πρωτης παραγράφου κι αν εχετε παίξει μερικές φορές με το σκύλο σας με καποιο παιχνίδι τότε την επόμενη φορά που θα ζητήσετε απ’το σκύλο να εκτελέσει μια εντολή μπορείτε να τον επιβραβευσετε-αν κάνει το σωστό- με το παιχνίδι του(π.χ πετάξτε το μπαλάκι να το φέρει που τοσο πολύ γουστάρει ή παλέψτε με τον κόμπο του κτλ.).Ακολουθείστε αυτή την τακτική επιβράβευσης για μερικές μέρες κι αν ο σκύλος δεν εκτελεί σωστά μην τον τραβολογάτε με τσεκαρίσματα,απλά μην τον επιβραβευεται δηλ. μην παίζετε μαζί του.Σταδιακά αυξήστε την πολυπλοκότητα των ασκήσεων δηλαδή περισσότερες εντολές πριν παρει μια επιβραβευση(π.χ. sit-down-sit κι επειτα του δινετε τον κομπο του να τον δαγκώσει).Με αυτή την τακτική μπορείτε να φθάσετε σε επίπεδο ο σκύλος να εκτελεί ένα προγραμμα δυο,τριών η και περισσότερων λεπτών περιμενοντας να παρει την πολυπόθητη επιβραβευση δηλαδή να παιξει μαζί σας.
Η φιλοσοφία εκπαίδευσης μεσω του παιχνιδιού θα σας δώσει την δυνατότητα να ξεκινήσετε το κουτάβι σας στη βασική υπακοή από μόλις δυο-τριων μηνών και μπορείτε να φθάσετε σε πολύ υψηλό επίπεδο στη διάρκεια του πρώτου έτους χωρίς να’χετε χρησιμοποιήσει πίεση,αλυσίδες ελέγχου κτλ.Ακόμη κι αν πρόκειται για ενήλικο σκύλο το μόνο που’χετε να κάνετε είναι να ανακαλύψετε ποιο παιχνίδι του αρέσει περισσότερο και να το εισάγετε στη συντήρηση εκπαίδευσης.Μην εκπλαγείτε αν δείτε ένα σκυλί που ως τώρα εκτελούσε τις εντολές φοβισμένο με κατεβασμένα αυτιά ξαφνικά να εκτελεί χαρούμενο με περήφανη κορμοστασιά!!
Βεβαια υπάρχουν πολλές λεπτομέρειες που καθορίζουν το τελικό αποτέλεσμα αλλά ας τονισουμε δυο τρία βασικά που χρειάζεται να ξερει ο μέσος ιδιοκτήτης σκύλου:

Α)επίλεξτε το πιο αγαπημένο παιχνίδι για το σκύλο
Β)χρησιμοποιείστε το συγκεκριμένο παιχνιδι μονο για εκπαίδευση ώστε να μην κορεστεί η διάθεση του σκύλου
Γ)τα πιο ιδανικα παιχνίδια είναι το μπαλάκι και το εκπαιδευτικο ‘’λουκάνικο’’ ( γιατί αυξάνουν την ταση του σκύλου για παιχνίδι καθως η κίνηση τους ενεργοποιεί την θηρευτική τάση)
Δ)πριν του δώσετε το παιχνίδι για επιβράβευση χρησιμοποιείστε μια ‘’εντολή απελευθέρωσης’’ ώστε να μάθει ο σκύλος να περίμενει την εντολή για να ξεκινήσει το παιχνιδι/επιβράβευση και να μην σπάει τη θέση του (αν το κανει ξεκινήστε απ’την αρχή)


Όταν καταφέρετε να φθάσετε σε σημείο να εκτελεί αρκετές εντολές ο σκύλος έχοντας απόλυτη προσοχή στο παιχνίδι του τοτε μπορείτε να κάνετε την εξής ασκήση για να καταλάβει ότι το μέσο για παιχνίδι είστε εσείς κιόχι ο οποιοσδήποτε:με έναν άλλο φιλο μπειτε σε μια αλάνα και ενώ εσείς παίζετε με το σκυλο σας ο φιλος προσπαθεί σε κοντινή απόσταση να τραβήξει την προσοχή του σκύλου με παρόμοιο παιχνίδι με το δικό σας που το κουνα.Όταν ο σκυλος φευγει από εσας και παει στο φιλο σας αυτός παγώνει και δεν κουνα το αντικείμενοκαι ο σκυλος απογοητευεται.Οταν σας κοιτάξει καλεστε τον εντονα για παιχνιδι.Μ’αυτόν τον τροπο σταδιακά μαθαίνει (εισάγωντας κι αλους φίλους κι αργότερα γιατί όχι κι έναν άλλο φίλο με το σκυλο του) ότι εσείς μονάχα του εκπληρώνετε την ανάγκη για παιχνίδι και κανείς άλλος. Με λίγα λόγια θα στε το κεντρο του κόσμου κι αν εχετε δημιουργήσει εξάρτηση στο παιχνίδι του και σ’εσάς δεν θα παίρνει τα μάτια του από πάνω σας…

Ηλεκτρικό κολάρο

Μετά από ερωτήσεις μερικών αναγνωστών δράττομαι της ευκαιρίας να περιγράψω περιληπτικά τις μεθόδους που κυρίως χρησιμοποιούνται κατά την χρηση του ηλεκτρικού κολλάρου:

Α)χρήση ελάχιστης ηλεκτρικής δόνησης που συνοδευει πάντα μια εντολή ωσπου να μάθει να εκτελεί άψογα το σκυλί.Οταν φθάσει στο επίπεδο να εκτελεί γρήγορα και με ακρίβεια αφαιρούμε τη δόνηση και ‘’νομίζει΄΄ ότι η αψογη υπακοή του ήταν αυτή που σταμάτησε την δόνηση(μοιάζει με το ταυτόχρονο σηκωμα του λουριού όταν ζητάμε από το σκυλί να κάτσει που τελικά όταν εκτελεί σωστά σταματάμε να το κανουμε και νομίζει ο σκύλος ακριβώς το ίδιο πράγμα).

Β)χρήση ελάχιστης δόνησης ως τη στιγμη που θα εκτελέσει την εντολή.Αν δεν την εκτελεί συνεχιζουμε να δίνουμε την εντολή χωρίς να σταματούμε τη δόνηση.Σταδιακά μαθαίνει ο σκύλος να εκτελεί γρηγορότερα κι έπειτα ακόμα γρηγορότερα κ.ο.κ. προσπαθώντας να σταματήσει το ρεύμα.Οταν εκτελέσει αψογα σταματάμε την δόνηση(είναι το λεγόμενο escape training και χρησιμοποιείται παρόμοια και με την αλυσίδα ελέγχου δηλαδή:λεμε κατσε,κατσε,κατσε…..με σηκωμενο τον πνιχτη κι όταν κατσει αφηνουμε λασκα…).

Γ)χρήση διαβαθμισμένης κλίμακας κολλάρου(οσο μεγαλυτερης γίνεται).Η ποσότητα ρευματος που θα δεχθει ο σκυλος είναι ανάλογη με το πόσο παρεκλίνει από τον στόχο ή την επιθυμητή συμπεριφορά.Ξεκινάμε πάντα με το ελάχιστο σημείο ερεθισμού και αυξάνουμε όταν αυξάνεται το μέγεθος της ανεπιθύμητης συμπεριφοράς.Οταν μειωνεται μειώνουμε και την κλιμακα ρευματος/δονησης.Σταδιακά μαθαίνει ο σκύλος πώς να ελέγξει το ρευμα και συμμορφώνεται.Η κλιμακα η μεγάλη είναι απαραίτητη για να καθοδηγήσουμε το σκύλο στο επιθυμητό με αυξομοίωση οσο το δυνατον λιγοτερη και να τον διδάξουμε τι ακριβώς θελουμε δηλ:η κλιμακα θα μηδενίζει μοναχα όταν βρισκεται στο στόχο ενώ στις άλλες περιπτώσεις θα δεχεται εστω και ελάχιστο ρευμα.


ΣΗΜ¨:συνηθως χρησιμοποιείται η μικρότερη δυνατή δόνηση που ενοχλεί το σκύλο και που είναι αποτελεσματική.Αυτή μπορεί να είναι διαφορετική από μερα σε μέρα(είτε να αυξάνεται είτε να μειώνεται).Είναι λάθος να βρίσκουμε το σημείο ερεθισμού ενός σκυλου π.χ κλιμακα 8 και την επομενη φορα να βαζουμε το κολαρο στο 8 χωρίς να ξαναελέγχουμε από την αρχή.

Aναπόφευκτο κακό

Πολλοί από εμάς εχουμε βρεθεί σε συζητήσεις κι έχουμε πάρει θέση για το αν πρέπει ή όχι να χρησιμοποιούμε τιμωρία με τη μορφη ηλεκτρικού κολάρού στην εκπάιδευση ενός σκύλου.Εχω ακούσει αρκετούς που γνωρίζουν αρκετά καλά τη χρήση του να επιλέγουν συνειδητά ότι το ηλεκτρικο κολάρο πρεπει να απουσιάζει απ’τη ζωή μας.Η στάση καποιων από αυτών απέναντι στα ζώα τους είναι ζηλευτή και τα σκυλιά τους είναι ισορροπημένα.Δύστυχώς αυτόι είναι ελάχιστοι και αποτελούν εξαίρεση στον κανόνα.Τις περισσότερες φορές οσοι είναι αντίθετοι με τη χρηση του θα έλεγα ότι είναι φανατικα αντίθετοι και έχω διαπιστώσει πως σπάνια γνωρίζουν πώς αυτό χρησιμοποιείται ενώ πολλές φορές οι ίδιοι αυτοί που επιμένουν να’ναι τελειως αρνητικοί τυγχάνει να χρησιμοποιούν αλυσίδες ελέγχου ή αλόγιστη ψυχολογική βία στα ζώα τους.Σε καμιά περιπτωση δεν τα λέω ολά αυτά για να καταλήξω ότι είμαι υπέρ της χρησης του ηλεκτρικού κολάρου(ή καλυτερα των ηλεκτρονικών μέσων) αλλά θέλω πραγματικά να προβληματιστούμε λιγάκι.Ειλικρινά πιστέυω πως μπορούμε να πετύχουμε αρκετά υψηλό επίπεδο με τη χρήση κινήτρου( καθώς μην ξεγελιόμαστε, τις περισσότερες φορές μιλάμε για ζώα συντροφιάς και σπανιότερα αναφερόμαστε σε σκυλιά εργασίας).Βέβαια πολλοι παρασυρονται βλέποντας βιντεακια στο ιντερνετ και θελουν να εχουν σκυλιά ρομπότ ενώ ξεχνάνε τις πραγματικές αναγκες ενός σκυλου συντροφιάς και τον λόγο για τον οποίο τον αποκτήσανε.Αυτό τους κανει να ενδιαφέρονται περισσότερο για ένα ‘heel’ ακριβείας και δεν νοιάζονται ούτε κατά διάνοια για τα προβληματα συμπεριφοράς που θα αποκτήσει ο σκυλος τους από το γεγονός ότι βγαινει βόλτα μονάχα δεκα λεπτα το πρωί και δέκα λεπτά το απόγευμα.Μπορεί επίσης καποιοι εξ αυτών να ταίζουν τροφή κάκιστης ποιότητας,πιθανόν να μη κάνουν ούτε τα εμβόλια καλά καλά κι όμως δινουν ευχαρίστως 800 ευρώ για δυο τρεις εντολές βασικής υπακοής…Κατά τα άλλα ενδιαφέρονται για την ευημερία του ζώου και είναι υποστηρικτές της θετικής μεθόδου εκπαίδευσης!
Από την άλλη υπάρχει η κατηγορία που ενδιαφερονται μονάχα για τη φιγούρα και δεν διστάζουν να επιλέξουν τις πιο σκληρές μεθόδους εκπαίδευσης για να φθάσουν όσο πιο συντομα στο στόχο τους.Αυτοι βλέπουν το σκύλο ως ‘εργαλείο’ για να ικανοποιήσει κυρίως την ματαιοδοξία τους και πιο σπάνια πραγματικές ανάγκες(φυλαξη χωρου,σωματοφυλακή κτλ.).
Ανάμεσα σ’αυτές τις δυο ακραίες κατηγορίες υπάρχουν ανθρωποι που προσπαθούν με λογικούς συνειρμούς να καταλάβουν που βρίσκεται η χρυσή τομή(αν υπαρχει φυσικά…γιατι κατά τη γνωμη μου κι η χρυσή τομή είναι υποκειμενική!!)Σ’αυτή την κατηγορία θέλω να πιστεύω πως βρισκομαι κι εγώ για τον απλούστατο λόγο ότι ποτέ δεν πιστεψα ότι είμαι ανθρωπος των άκρων.Βεβαίως καλό είναι να ακούσετε την γνώμη όσων με γνωρίζουν και να αποφανθείτε στατιστικά γιατί δυσκολα θα στρεφόμουν με τα λεγομενά μου εναντίον του εαυτού μου.Στο δια ταυτα:η τιμωρία ή η απειλή τιμωρίας υπάρχει στην καθημερινή μας ζωή με διαφορες μορφές που συνήθως μάλιστα περνουν απαρατήρητες.Ετσι βιώνουμε δίπλα μας λεκτικές απειλές,τιμωρία με απειλές κινησιολογίας σωματος , πιο σπάνια σωματική βία κ.α. Όπως ακριβώς λοιπόν συνειδητα ή ασυνείδειτα δρούμε και αλλάζουμε τη συμπεριφορά των συνανθρώπων μας ετσι ακριβώς συνειδειτά ή όχι δρούμε και ως κυναγωγοί (και βεβαίως εμπεριεχεται η τιμωρία).
Επειδή λοιπόν κατά τη γνώμη μου είναι αναπόφευκτο να εξαλειφθεί κάθε μορφή τιμωρίας καλό είναι να μην ειμαστε απολυτα αντίθετοι με αυτή αλλά βεβαίως κι από την άλλη ας παραδειγματιστούμε από το γεονός ότι οι συμπεριφοριστές καταφεραν να την περιορίσουν και ‘ανακαλυψαν’ λόγου χάρη το μοντέλο μεταβλητής ενίσχυσης ώστε να χρησιμοποιείται αυτή όπου είναι απαραιτήτως αναγκαία.Αρα χρησιμοποιείστε την τιμωρία προσεκτικά αφού πρώτα εχετε ζυγίσει τα υπερ και τα κατά κι αφού εχετε εξαντλήσει άλλες εναλλακτικές μεθόδους.

Directability(Θέληση σκύλου να καθοδηγηθεί απ’το αφεντικό του)

Ψάχνοντας αναμεσα σε βιβλία,τετράδια και αποκόμματα σημειώσεων έπεσα πάνω σε ενα αρθρο του ARMIN WINKLER κι επειδή πραγματικα πιστεύω ότι είναι ένας αξιόλογος εκπαιδευτής που οι προσεγγίσεις του μας βοηθάνε να αποσαφηνίσουμε αρκετά εκπαιδευτικά θέματα,σας παραθέτω παρακάτω σε ελευθερη μετάφραση πως περιγραφει ένα σπάνιο χαρακτηριστικό που κάποια σκυλιά έχουν και που το όνομάζει'directability':


Ο Αrmin λοιπόν μας λεει μεταξύ άλλων:<<Ξεκινώ να μιλώ πρωτίστως για τον όρο directability γιατί πιστεύω ότι αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι της προσωπικότητας του σκύλου είτε πρόκειται για σκύλους αθλητικών δραστηριοτήτων είτε πρόκειται για σκυλιά εργασίας.Συνήθως χρησιμοποιούνται δύο όροι:biddable και tracktable .
Biddable είναι η προθυμία να δεχθεί διαταγή και Tracktable είναι η ευαγωγία αλλά αλήθεια είναι ότι ακόμη δεν έχω τελείως διασαφηνίσει τους όρους αυτούς.0 Webster ερμηνευει το biddable ως την ετοιμότητα που έχει ο σκύλος να δεχθεί μια διαταγή ή μια εντολή βασικής υπακοής.Αυτό για μένα,δείχνει να’ναι περισσότερο αποτέλεσμα εκπαίδευσης παρά ένα έμφυτο χαρακτηριστικό που έχει ο σκύλος δηλαδή directability…O Webster ερμήνευει τον tracktable ως σκύλο που μπορεί εύκολα να διοικηθεί,σκύλο ικανό να διδαχθεί,συμμορφούμενο,πειθήνιο ,ευάγωγο σκύλο.Αυτή η ερμηνεία προσσεγγίζει περισσότερο τον όρο directability αλλά πρέπει να πω ότι είναι λίγο αντιφατικό με την εικόνα που έχω διαμορφώσει για ένα high spirited σκύλο εργασίας(με υψηλό δείκτη ευστροφίας κι ανταποκρισης?).
Οι Γερμανοί χρησιμοποιούν έναν ορο γι αυτό που θέλω να ορίσω ως directability o οποίος μεταφράζεται στη γλωσσα μας ως τη θέληση που έχει ο σκύλος να ακολουθήσει (ή να δουλέψει για)τον αρχηγό του.Μερικοί εκπαιδευτές αντιλαμβάνονται αυτό ως δουλικότητα ή υποτακτικότητα από την πλευρα του ζώου αλλά εγώ προτιμώ να το μεταφράζω και να το ονομάζω απλά ‘’directability’’.
Directability είναι όντως η θέληση του σκύλου να ακολουθήσει τις οδηγίες του αρχηγού.Σκεφτείτε το λιγακι.Δεν μιλώ για κάποιο σκύλο που δουλεύει για λίγο φαγητό ή ένα παιχνίδι,δεν μιλώ για έναν υποτακτικό σκύλο που καταναγκαστικά ακολουθεί τις οδηγίες που’χει διδαχθεί επειδή ξέρει ότι δεν μπορεί να κάνει αλλιώς,εγώ μιλώ για ένα σκύλο που’χει μια εσωτερική διάθεση να ικανοποιήσει τον αρχηγό του και δείχνει εμπιστοσύνη και ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις οδηγίες του.Πρόκειται για ένα σκύλο που του δείχνεις τι να κάνει και το κάνει αμέσως χωρίς να χρειάζονται καλοπιάσματα ,αμοιβές ή πίεση(όταν μιλώ για πίεση δεν εννοώ μονάχα διορθώσεις αλλά κι άλλες μορφές πίεσης).Ενας τρόπος να καταλάβουμε τι σημαίνει ‘’directability’’ είναι να εξετάσουμε πόσο πολύ ή λίγο πίεση και καλοπιάσματα(και σε τι βαθμό) χρειάζεται ο σκύλος μας για να εκτελέσει τις οδηγίες που του δίνουμε.
Δεν θέλω να μπερδεύεστε με σκυλιά που έχουν υψηλά drives καθως αυτά τα σκυλια δεν είναι απαραίτητα ‘’directable’’ σκυλιά.Τις περισσότερες φορές αυτά τα σκυλιά μαθαίνουν τόσο γρήγορα επειδή θέλουν να ικανοποιήσουν την υψηλή εσωτερική παρόρμηση που έχουν(drive) και για κανέναν άλλο λόγο.Ένα directable σκυλί ενεργεί χωρίς να βλέπει το χειριστή του σαν ένα συνδετικό κρίκο για την ικανοποίηση του drive.Ενα directable σκυλί φαίνεται σ’όλες τις φάσεις,είτε πρόκειται για ιχνηλασία είτε πρόκειται για υπακοή είτε για προστασία.Ανα πάσα στιγμή δίνει τη δυνατότητα στο χειριστή του να τον βοηθήσει(χωρίς πολλές φορες να χρειαζεται πραγματική βοήθεια)και δουλευουν μαζί αρμονικά.
Τέλος θα σημειώσω κι ένα ακόμη πράγμα.Τα directable σκυλιά σπάνια επιδεικνύουν υψηλές δόσεις κυριαρχικής συμπεριφοράς προς το χειριστή τους κι αυτό δεν σημαίνει ότι είναι υποτακτικά,απλά δεν εχουν την επιθυμία να υπερισχύσουν στην ιεραρχία της δυαδικής αγέλης (γιατί βλέπουν μ’άλλο μάτι το χειριστή λόγω του όρου directability που περιγράψαμε…)>>.

K9:Έρευνα κτιρίου 2

Όταν εκπαιδεύουμε ένα σκύλο στην εκκαθάριση ενός κτιρίου και του ζήτάμε να μυρίζει στις ραφές από τις πόρτες ώστε να μας κάνει ενδειξη σε περίπτωση παρεισάκτου πρέπει να’χουμε στο μυαλό μας ότι ο κάθε σκύλος έχει συγκεκριμένο όριο αντοχής (χρόνου) ανίχνευσης (σωστής ανίχνευσης χωρίς να αποσπάται η προσοχή του).Επομένως μέλημά μας είναι να αυξήσουμε αυτόν τον χρόνο το οποίο κυρίως θα επιτευχθεί μ’ένα πρόγραμμα μεταβλητής επιβράβευσης δηλαδή:στην αρχή θα βρίσκει το στόχο κάθε μία ή δύο πόρτες,έπειτα κάθε τρεις,κάθε τεσσερεις και τελικά θα καταλήξουμε σε τυχαία σειρα(δηλ.π.χ. 1,3,6,2,8,5,4,1,5).

Πάνω σ’αυτή τη λογική ,πρέπει να δεχθούμε ότι για να αυξήσουμε τον χρόνο σωστής εκκαθάρισης από πλευράς σκύλου πρέπει να μεριμνήσουμε να αυξήσουμε κάποια στιγμή το μέγεθος του κτιρίου και τον αριθμό των πορτών.Αν δεν το κάνουμε και συνέχεια ο σκύλος εκπαιδεύεται σε μικρά κτίρια τότε όταν θα του ζητηθεί σε πραγματική κατασταση να δουλέψει σε πολύ μεγαλύτερο κτίριο,επειδή θα μεσολαβεί από πόρτα σε πόρτα πολύ μεγάλύτερο χρονικό διάστημα από αυτό που έχει διδαχθεί έχουμε πολλές πιθανότητες να αποφοητευθεί ενδιάμεσα και να’χουμε πιο φτωχό αποτέλεσμα.

Τέλος πρέπει να τονίσουμε τη σημασία λεπτομερούς καταγραφής των συνθηκών και αποτελεσμάτων των εκπαιδευτικών σεναρίων που θα μας επιτρέψει να αποφανθούμε για το επίπεδο του κάθε σκύλου ώστε σε πραγματικά συμβάντα να μην ξεπεράσουμε τα όρια κάποιου σκύλου και βεβαίως αν απαιτείται να χωρίσουμε κάποιο κτίριο σε περισσότερους τομείς και να δουλέψουν περισσότεροι σκύλοι.

K9: Έρευνα κτιρίου(σκέψεις)

Σε παλιότερο αρθρο αναφερθήκαμε για τη σημασία που έχει ο χειριστής του σκύλου να μην γνωρίζει κατά τα εκπαιδευτικά σενάρια που βρίσκεται ο ‘’στόχος’’. Ετσι όταν ο σκύλος μυρίζει στις ραφές από τις πόρτες αποφέυγουμε το ενδεχόμενο να του δείξουμε αθελα μας(μεσω στασης σώματος) που είναι η ‘’πηγή’’.Πρέπει όμως να έχουμε και κάτι άλλο κατά νού.Ο βαθμός πίεσης που δεχεται οσκύλος από τον χειριστή ή από τις συνθήκες που επικρατούν στον περιβάλλοντα χώρο μπορεί να επηρεάσουν τον σκύλο και να τον οδηγήσουν να κάνει μια ψευδή ένδειξη ώστε να τελειώσει η όλη διαδικάσία που τον στρεσάρει.Μάλιστα στην περίπτωση που μιλάμε για πίεση από τον χειριστή του τότε επείδή στιγμίαία ο χειριστής νομίζει ότι οσκύλος εφτασε στο επιθυμητό,αλλάζει την κινησιολογία του και αυτό αρκεί για το σκύλο να ξεστρεσαριστεί.Αν δεν εντοπιστεί εγκαιρα το πρόβλημα τότε ο σκύλος βλέποντας τα πράγματα από την δική του οπτική γωνία κανει ψευτοενδείξεις στην πραγματικότητα για να μειώσει την πίεση που δεχεται από τον κυναγωγό του.Αρα λοιπόν προσέχουμε πως συμπεριφερόμαστε στο σκύλο μας κατά την έρευνα και εφιστώ την προσοχή ειδικά στους χειρίστες που χρησιμοποιούν υπερβολική και άσκοπη υπακοή ή ψυχολογική βία.

Στην περίπτωση στρες λογω περιβάλλοντος αφενός μεν πρέπει να εχει εξοικοιωθεί ο σκύλος σε ποικίλες καταστάσεις αφετέρου δε ΔΕΝ πρέπει να τελειωνουμε μια εκπαιδευτική περίοδο μετά από ψευτοένδειξη αλλά να φροντίζουμε να φευγει ο σκύλος μετα από επιτυχημένη έρευνα.

Τέλος ας προβληματιστούμε και για το εξής:πολλές φορές λέμε ότι ο σκύλος αν κανει μια ψεύτικη ενδειξη σε μια πόρτα ανοίγοντας την πόρτα θα πάρει την απογοήτευση (απουσία επιβράβευσης) και σταδιακά θε μειωσει την λανθασμενη ενδειξη.Μήπως όμως η ανάγκη του σκύλου να αποφύγει μια στρεσογόνα κατάσταση επισκιάζει την ανάγκη για ένα ενδεχόμενο δάγκωμα(ή για παιχνίδι με το κονγκ κτλ.);Ας βάλουμε ένα μεγάλο ερωτηματικό!

Tζόι:μικρές συμβουλές για ένα μικρό μπελά

1.Στο σπίτι οριοθετούμε νοητά κάποιους χώρους (ή δωμάτια) που δεν του επιτρέπουμε να εισέλθει(το ιδανικό είναι να τον κρατάμε μακριά από αυτούς τους χώρους χρησιμοποιώντας το σώμα μας και το βλέμμα μας).

2.Δεν τον αφήνουμε να ανεβαίνει σε κρεβάτια,τραπέζια και γενικότερα ψηλότερα από εμάς

3.Οταν παίζουμε δεν πέφτουμε στο πάτωμα και δεν του επιτρέπουμε να σκαρφαλώνει από πάνω μας

4.Δεν τον αφήνουμε να δαγκώνει αντικείμενα,παπούτσια κτλ. αλλά φροντίζουμε να τον καθοδηγούμε να δαγκώνει τα παιχνίδια του(κομπους,’’εκπαιδευτικα λουκανικα’’,μπαλες κτλ.)

5.Οταν παίζουμε μαζί του δεν του επιτρέπουμε να μας ψιλοδαγκώνει.Φροντίζουμε να τον επιπλήτουμε(λεκτικά,στάση σώματος κτλ.) κι αν επιμένει σταματάμε το παιχνίδι.Σταδιακά του διδάσκουμε να ‘στοχεύει’ σωστά στο παιχνίδι του αν θέλει να περνά ευχάριστα…

6.Για να πάρει κάτι ή για να παίξουμε εκτελεί εντολές

7.Ελέγχουμε αν συνήθως αυτός έρχεται στο μέρος μας ή μήπως πάμε εμείς!Τσεκάρουμε μήπως περνά τον περισσότερο χρόνο επιλέγωντας να μενει στο κρεβάτι του(χώρο του).Στην αγέλη ο αρχηγός είναι ανεξάρτητος και οι υπολοιποι επιζητούν να’ναι δίπλα του.Μήπως αυτό κανει κι ο σκύλος μας;

8.Ελέγχουμε τακτικά τι κανει όταν πάμε σε άλλο δωμάτιο.Τί θα κάνει αν ανοίξουμε την πορτα και φυγουμε εκτός σπιτιου;θα μας ακολουθήσει;Προφανώς δεν θα συμβεί να μας ακολουθησει πάντα αλλά αν δεν συμβαίνει σχεδόν ποτέ (και δεν συντρεχουν αλλοι λόγοι π.χ. φοβίες) τότε ισως πρέπει να ανησυχήσουμε για την θεση μας στην ιεραρχία…

9.Στις βόλτες τον οδηγούμε εμείς όπου θέλουμε κι όχι αυτός.Πολλές φορές αλλάζουμε κατευθύνσεις για να του υπενθυμίζουμε ποιος έχει τον έλεγχο.

10.Στο πάρκο τον αφήνουμε να παίζει ελεγχόμενα και φροντίζουμε να μπορούμε να τον καλέσουμε ανα πάσα στιγμή.Αν δεν επιστρέφει σ’εμάς (κι αδιαφορεί) προβληματιζόμαστε για το πόσο και αν πρέεπει να του δίνουμε τόση ελευθερία.

11.Το φαγητό το αφήνουμε στο μπωλ του 20-30 λεπτά κι αν δεν το φάει το παίρνουμε(πολλές φορές το πετάμε επειδικτικά).

12.Εχουμε τον απόλυτο έλεγχο των παιχνιδιών του.Ωσπου να συμβεί αυτό για να κερδίσει την εμπιστοσύνη μας του δινουμε ένα άλλο παιχνίδι όταν του παιρνουμε κάποιο.Το ίδιο κανουμε και με τοφαγητό του χωρίζοντας σε πιο μικρές δόσεις:παιρνουμε το μπωλ που έχει κι αμέσως του αφήνουμε το άλλο.Γρυλίσματα,δαγκώματα δεν επιτρέπονται ούτε γι αστείο αλλά βεβαίως δεν κάνουμε επίδειξη στους φίλους μας ότι έχουμε το πάνω χέρι.

13.Σε πόρτες,εισόδους,περάσματα φροντίζουμε να περναμε πρώτοι(το ίδιο και τα άλλα μέλη της οικογένειας.Ελέγχουμε μήπως αυτό τον δυσαρεστεί.

14.Παίρνουμε τον έλεγχο και δεν τον αφήνουμε να μαλώνει με άλλα σκυλιά(Σε εντολη ο σκύλος).Εμείς τα απομακρύνουμε επεμβαίνοντας και σε ταυτόχρονη συνεννόηση με τον ιδιοκτήτη τους.

15.Ολα τα μέλη της οικογένειας είναι όσο το δυνατόν πιο συνεπείς στις παραπάνω οδηγίες(ιδιαίτερη προσοχή όταν συνυπάρχουν μικρά παιδιά).


(ο Τζόι είναι ένα λευκο γεροδεμένο μπουλ-τεριέ μόλις 5 μηνών)

O παππούς ήξερε...

Πριν μερικές ημέρες ειχα μια συζήτηση μ’ένα συναδελφο και συζητουσαμε για την ‘’οπτική’’ με την οποία βλέπουν τα σκυλιά τον κόσμο μας.Αναφερθήκαμε γενικότερα στα ζώα και απαριθμούσαμε περιπτώσεις όπως τα σκιάχτρα που φοβίζουν τα πουλιά,ταινίες στους αμπελώνες,δισκακια που κρεμαμε στα μπαλκονια,αντικείμενα που γιαλίζουν και φοβίζουν,τα κενα στις σκάλες που δινουν αισθηση βαθους και αποτρεπουν τα σκυλια ν’ανέβουν,ογκοι κτιρίων ,χρωματισμοι κτλ.Στην πραγματικότητα δυο είναι οι κυριες αιτίες που ακινητοποιούν/φοβίζουν/παραξενευόυν τα σκυλια (τα ζωα γενικά):η μία έχει να κάνει με την ανατομία των ματιών και η δεύτερη με την έλλειψη εμπειριών από μέρους ενός ζώου. Πολλές φορές η διαφορετικη οραση των ζώων λειτουργεί θετικά για εμάς καθώς μ’ένα κουρελιένο σκιάχτρο απομακρύνουμε τους ανεπιθύμητους επισκέπτες απ’τους αγρούς άλλες φορές όμως αποτελεί βραχνά όταν λόγου χάρη παλεύουμε τραβώντας το σκύλο μας να περπατήσει σ’ένα γυαλιστερό δάπεδο.Οι λύσεις μπορεί να ναι πότε υπόθεση μερικών δευτερολέπτων(π.χ χαμηλωνουμε το φωτισμό να μη γυαλίζει ένα δάπεδο,προσεγγιζουμε ένα αντικείμενο από άλλη πλευρα,χρήση κινητρου που αποσπά την προσοχή κτλ.) ή μια σπαζοκεφαλια που θα μας απασχολήσει πολλές ώρες.Εξαρτάται από το ζωο,από το περιβάλλον και βεβαίως από το πόσο σκυλίσια σκεφτόμαστε.Πάνω που συζητούσαμε όλα αυτά(πινοντας μαυρες μπυρες )θυμήθηκα που διαβασα ότι μερικές ασπρες ρίγες παρόμοιες σαν αυτές των διαβάσεων θα μπορούσαν να αποτρέψουν κάποια βοοειδή να περάσουν από ένα οριοθετημένο χώρο!!Τί ήταν να το ακούσει ο Νικόλας αυτό,πετάγεται και μου λεέι:

’’κάτι ηξερε ο μπαρμπα-θανασης που τον μολογούσανε για μάγο στο χωριό…γιατί όταν πηγαινε τις αγελάδες στο βουνο έκανε μια γραμμή γυρω γυρω στο χώμα με το ποδάρι,αυτός την έπεφτε κάτω απ’την ελιά κι αυτές ουτέ που να ξεμυτίσουν απ΄τον κύκλο…’’

Αυτά για σήμερα για να προβληματιστούμε όσοι το παίζουμε μεγάλοι εκπαιδευτές...

Τα μικρά γλυκά αθώα κουταβάκια μας

Για να μπορέσουμε να πάρουμε απαντήσεις για τη συμπεριφορά των κουταβιών(κουτάβια εννοούμε τουλάχιστον εώς 10 μηνών μπορεί και παραπάνω)θα πρέπει να έχουμε σαν οδηγό το φυσικό τρόπο ζωής των σκύλων.

Όπως όλοι γνωρίζουμε τα σκυλιά είναι αγελαία ζώα με μια αυστηρή ιεραρχία να διέπει τις αγέλες τους. Προκειμένου να καλύψουν αυτή την ανάγκη τους(pack instict) έχουν κληρονομήσει συγκεκριμένες συμπεριφορές.

Από τις πρώτες μέρες της ζωής τους τα κουτάβια δαγκώνονται μεταξύ τους χρησιμοποιούν το σώμα τους σπρώχνωντας τα αδέλφια τους τοποθετούν το κεφάλι τους ή τα μπροστινά τους πόδια στη πλάτη των άλλων και αρκετές ακόμη συμπεριφορές ώστε να διαπιστώσουν τη θέση τους μέσα στην αγέλη.

Αυτό που γίνεται περισσότερο αντιληπτό από εμάς(όταν έρθουν στην ανθρώπινη αγέλη) είναι το δάγκωμα.Όσο δυνατότερα δαγκώσει ένα κουτάβι τόσο υψηλότερη θέση καταλαμβάνει στην αγέλη.Για αυτό το λόγο τα πρώτα δαγκώματα που δεχόμαστε είναι ήπια και με το καιρό όλο και δυναμώνουν.

'Ολο αυτό έχει τη μορφή παιχνιδιού όχι όμως τόσο αθώου μιας που έχουμε να κάνουμε με ένα παιχνίδι επιβολής και κυριαρχίας. Όσο πιο χαλαρή στάση κρατάμε απέναντι στο σκύλο μας τόσο εντονότερες θα είναι οι προσπάθειές του.

Επίσης τώρα μπορούμε να καταλάβουμε γιατί δεν μπορούμε πάντα να κατευθύνουμε τα δαγκώματα του σκύλου μας στα παιχνίδια του.Και βέβαια αποτελεί δικαιολογία απο μέρους μας ότι η συμπεριφορά αυτή οφείλεται στην αλλάγή των δοντιών,πρώτον γιατί η συμπεριφορά εξακολουθεί και μετά την αλλαγή και δεύτερον γιατί κατά τη περίοδο της αλλαγής ο σκύλος μας δεν βάζει το στόμα του σε <<σκληρές>> δοκιμασίες συνέπεια των ενοχλήσεων που νοιώθει.

Αξίζει να αναφερθεί ότι οι δοκιμές δεν γίνονται τυχαία αλλά υπάρχει στρατηγική. Έτσι λοιπόν οι δοκιμές είναι εντονότερες και συχνότερες σε αυτούς που θεωρεί ο σκύλος ότι είναι χαμηλότερα στην αγέλη π.χ παιδιά , γυναίκες και τελευταίοι οι άνδρες (η σειρά δεν είναι απαραίτητα ίδια σε όλες τις οικογένειες)

Το σίγουρο είναι ότι αυτή η δραστηριότητα του σκύλου μας πρέπει να διακόπτεται είτε κατευθύνοντας τα δαγκώματά του αλλού ή όταν αυτό δεν είναι εφικτό μέσω διόρθωσης.

To μικρό ,γλυκό και αθώο κουτάβι μας λοιπόν δεν παραλείπει απο την αρχή της ζωής του να μας υπενθυμίζει ότι είναι σκύλος και παρόλη την αγάπη μας καλά θα κάνουμε κι εμείς να μην το ξεχνάμε.


(συντάχθηκε απο τον αγαπητο φιλο ''Κ'')

ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΥΠΑΚΟΗΣ:δυσδιάκριτα όρια...

Πριν μιλήσουμε για το ποση πρέπει να είναι η διάρκεια μιας εκπαιδευτικής περιόδου υπακοής ας πούμε για κάτι που προηγείται αυτής δηλαδή πότε είναι ο σωστός χρόνος κι όταν λέω πότε, εννοώ ποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ημέρας κι όχι βεβαίως ηλικιακά(αυτό ίσως το συζητήσουμε σ’ένα άλλο αρθρο).

Όταν βρισκόμαστε σε αρχικά στάδια (κατ’ουσίαν όταν είσάγουμε κάτι καινούριο) πρέπει οπωσδήποτε ο σκύλος να έχει εκτονωθεί(πιθανώς μια βόλτα) και ανακουφιστεί(ούρηση αφόδευση) και οι περίοδοι εκπαίδευσης πρέπει να’ναι αρχικά μικροί και λιγότερο απαιτητικοί και σταδιακά να αυξάνεται καί ο χρόνος καί η δυσκολία(κατά τη γνώμη μου ένα από τα δύο κάθε φορά κι όχι ταυτόχρονα).Βεβαίως πρέπει να’χουμε στο μυαλό μας ότι ο σκύλος μακροπρόθεσμα πρέπει να είναι έτοιμος ανά πάσα στιγμή που του ζητηθεί κάτι είτε είναι χαράματα είτε είναι μετά από ήδη εξοντωτική εργασία(αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε στο μυαλό μας τις φυσικες ικανότητες και τα όρια του σκύλου απλά σημαίνει ότι ο σκύλος πρεπει να θέλει υπο οποιεσδήποτε συνθήκες να ικανοποιήσει το αφεντικό του(πράγμα βεβαίως δυσκολο και ομολογουμένως σπάνιο,όμως αποτελεί το στόχο).Σε πολύπλοκα όμως σενάρια με απαιτήσεις τέτοιου βαθμού θα τον μυήσουμε αργότερα (πχ βγαζοντάς τον πρωί πρωι απ’το κλουβί και πριν καλα καλα το καταλάβει να του ζητηθεί να εκτελέσει ένα πολυπλοκο πρόγραμμα) κι όχι στα αρχικά στάδια όπως παραπάνω ξεκίνησα να λέω.

Ας αφήσουμε τις γενικές αυτές συμβουλές/επισημάνσεις κι ας σκεφτούμε λιγάκι πιο εκπαιδευτικά:ποια είναι η φιλοσοφία εκπαίδευσης που χρησιμοποιούμε;κάνουμε χρήση αλυσίδας ελέγχου;αρκούμαστε σε εκπαίδευση μεσω κινήτρου;χρησιμοποιούμε ηλεκτρικό κολλάρο;μήπως η εκπαίδευση είναι συνδυασμός όλων των παραπάνω;Αν ναι σε τι ποσοστό το καθένα;Θα μου πείτε γιατί τα ρωτάω όλα αυτά…Μα γιατί από τις απαντήσεις αυτών θα μπορεσουμε να αποφανθούμε για το ΠΟΤΕ(χρονικά) και το ΠΟΣΟ(διαρκεια) θα’χει η υπακοή μας (αν θυμαστε και δεν σας μπέρδεψα αυτές ήταν οι αρχικές ερωτήσεις του αρθρου!).
Διευκρινίζω λιγάκι:όταν χρησιμοποιούμε ‘’πίεση’’(τσεκαρίσματα κτλ.) τότε ο χρόνος των εκπαιδευτικών περιόδων πρέπει να’ναι πιο σύντομος κι επίσης πρέπει να υπάρχουν ενδιάμεσα μεγάλα διαστήματα διαλείματος(όσο δε πιο μεγάλη είναι η πίεση τόσο πιο μεγαλα να’ναι τα διαλείματα).Οταν χρησιμοποιούμε μοναχα θετική ενίσχυση(μπαλάκι,τροφή κτλ.) τότε μπορούμε κατά τη διαρκεια της ημέρας να εκτελέσουμε περισσότερες εκπαιδευτικές περιόδους και για περισσότερη ώρα κάθε φορά(στα πλαισια βεβαίως της λογικής και μη μου ζητήσετε να το ορίσω αυτό…).Γενικά πάντως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κάθε σκύλος έχει την δικιά του ιδιοσυγκρασία και συγκεκριμένες αντοχές γι αυτό ανάλογα με τις ειδικές συνθήκες μιας δεδομένης στιγμής είναι φυσικό από ένα σημείο και μετά να κουράζεται και να ατονεί και παρά το υψηλό επίπεδο που μπορεί να’χουμε το σκύλο μας πρέπει συνάμα να’χουμε την εμπειρία να ξεχωρίσουμε αυτό το οριακό σημείο, ώστε να μην συνεχίσουμε καθώς από εκεί και ύστερα ο σκύλος δεν θα βρίσκει καθόλου ευχάριστη την όλη διαδικάσία,δεν θα εκτελεί σωστά,πιθανόν να γίνουμε πιο αυστηροί,ο σκυλος θα στρεσαριστεί και δεν θα εκτελει,εμείς πιο αυστηροι και εν ολίγοις φαυλος κύκλος που θα καταλήξει στον τερματισμό της εκπαιδευτικής περιόδου με το σκύλο να φευγει απ’το τερέν εισπράτοντας μια αρνητική εικόνα που θα την κουβαλάει για την επόμενη φορα πράγμα καθόλου επικοδομητικό για την πρόοδο της εκπαίδευσης.

Άρα το ΠΟΣΟ και το ΠΟΤΕ έχει να κάνει καθαρά με τη φιλοσοφία εκπαίδευσης κι όταν είναι μεγάλη η διάρκεια της εκπαιδευτικής περιόδου ή σε λάθος χρονο τότε τα αποτελέσματα είναι αρνητικά.Τέλος θα θελα να επισημάνω ότι εκτός απ’την εμφανή υπερβολική υπακοή (μεγαλη διαρκεια υπακοής,υπακοή σε λαθος χρόνο,συνδυασμός αυτών των δύο) υπάρχει και η εξης περίπτωση που σπανια την έχουμε στο μυαλό μας:ΜΙΑ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΠΑΡΑΠΆΝΩ ΕΝΤΟΛΗ που μπορεί να αποσυντονισει το σκυλο απ’την εργασία του(δηλ. μοιραία εντολή όταν αυτή δεν χρειάζεται…)Γι αυτό όμως θα μιλήσουμε πιο αναλυτικά σ’ένα επόμενο αρθρο.Για την ώρα σκεφτείτε αυτά που μοιραστηκα σημερα μαζί σας καθώς σε καμία περίπτωση δεν τα θεωρώ απόλυτα,απλά είναι οι σκέψεις μου κι ειμαι ετοιμος να ακούσω τις δικές σας αποψεις και μεσα από την ανταλλαγή απόψεων να οδηγηθούμε σε πιο ασφαλή συμπεράσματα

Τροποι μαθησης σκυλου(γενικα)

Για το συγκεκριμένο θέμα έχει χυθεί πολύ μελάνι και είναι ένα από τα δημοφιλέστερα θέματα συζήτησης στα διάφορα φόρουμ σε ΕΛΛΑΔΑ και εξωτερικό όπου οι οπαδοί της κάθε πλευράς υποστηρίζουν με ζήλο τις θέσεις τους και τις περισσότερες φορές απορρίπτουν την άλλη άποψη.
Θα ήθελα εν συντομία να αναφέρω τους τρόπους που μπορεί να μάθει ένας σκύλος χωρίς να περάσω σε πολλές τεχνικές λεπτομέρειες.
1) Μέθοδος εθισμού- εξικοίωσης
2) Κλασσική μάθηση(βασιζόμενη στο πείραμα του PAVLOV)
3) Συμβάλλουσα μάθηση
στη τελευταία εμπεριέχονται οι όροι ΕΝΙΣΧΥΣΗ και ΤΙΜΩΡΙΑ(διόρθωση) με αρκετές υποπεριπτώσεις η κάθε μια. Βλέπουμε λοιπόν ότι συμπεριλαμβάνονται σαν εργαλεία στη βιβλιογραφία της εκπαίδευσης.
Ας ρίξουμε όμως και μια ματιά στο κόσμο του σκύλου και στο φυσικό τρόπο ζωής του μέσα στις αγέλες όπου θα πρέπει να αποτελούν οδηγό για εμάς οι όποιες συμπεριφορές του. Οι περισσότεροι θα έχουν αντικρύσει τη μαμά να διορθώνει τα κουτάβια της σε ενδεχόμενη αμφισβήτηση της ιεραρχίας ή τον αρχηγό μιας αγέλης να κάνει το ίδιο σε κάποιο από τα μέλη του. Αντίστοιχα αποτελεί επιβράβευση όταν μια αγέλη σκοτώσει ένα θήραμα και μετά το τέλος του φαγητού κάθε μέλος της παίρνει και από ένα κόκαλο
Καταλήγοντας λοιπόν επειδή τα σκυλιά μας δεν μπορούν να σκεφτούν με ανθρώπινο τρόπο(ευτυχώς) αλλά μάλλον εμείς πρέπει να σκεφτόμαστε με τον <<σκυλίσιο>> δεν θα πρέπει να αποκλείουμε ούτε την διόρθωση αλλά ούτε και την επιβράβευση έχοντας πάντα στο μυαλό μας βέβαια ότι παν μέτρον άριστον.


το παρόν συνταχθηκε από τον ''Κ'' (στρατιωτικός και στέλεχος της ομαδας Κ9)

Αξιολόγηση σκύλου

Με αφορμή ένα ντοκιμαντέρ στην τηλεόραση θα μιλήσω για την αξιολόγηση ενός σκύλου μέσω της γλώσσας σώματός του.Πρέπει να τονίσουμε ότι χρειάζεται πολύ μεγάλη εμπειρία για να αποφανθεί κάποιος τι σκέφτεται ένας σκύλος την εκάστοτε στιγμή καθώς η συμπεριφορά κάθε σκύλου είναι στιγμιαία κι αλλάζει όταν οι συνθήκες του περιβάλλοντος αλλάζουν.Αυτό σημαίνει ότι αυτό το δευτερόλεπτο ο σκύλος είναι ανετος με χαλαρή σταση σώματος και το επόμενο δευτερόλεπτο σηκώνει την ουρά και γρυλλίζει γιατί τον κοιτάξαμε διαφορετικά ενώ το μεθεπόμενο δευτερόλεπτο ηρέμησε γιατί στρέψαμε το βλέμμα αλλού.Άρα πρέπει να’μαστε σε εγρήγορση να ερμηνέυσουμε τα σήματα που μεταδίδει οσκύλος με τη γλώσσα σώματος του και βεβαίως να διορθώσουμε την κινησιολογία μας (ή ερεθίσματα του φυσικού περιβάλλοντος) ώστε να αποφύγουμε καταστάσεις ή να επιτύχουμε στόχους αφού στην πραγματικόπτητα όλοι όσοι ασχολούμαστε με σκυλιά θελουμε να διδάξουμε συμπεριφορές ή να διορθώσουμε κάποιες από αυτές(έχει σημασία κατά τη γνώμη μου να χουμε ως φιλοσοφία εκπαίδευσης ότι αν πρώτα διδάσκουμε (σωστά) τότε θα χουμε λιγότερα προβλήματα να επιλύσουμε στο μέλλον.

Όλα ως εδώ μοιάζουν απλά και θα μπορούσε να πει κανείς ότι αν μάθουμε τη γλώσσα σώματος του σκύλου λύσαμε όλα τα προβλήματα.Αυτό δεν είναι ούτε η μισή αλάθεια καθώς εκτός απ΄το γεγονός ότι πρέπει να κοιτάζουμε λεπτομέρειες σε κλασματα του δευτερολεπτου,πρέπει επίσης να ενεργούμε ‘’σε χρόνο dt’’ (με σκυλίσιους κανόνες πράγμα όχι και τόσο εύκολο) και σαν να μην εφτανε όλο αυτό ερχονται οι επιστήμονες και μας λένε ότι ‘’ίδια΄΄σήματα του σκύλου άλλοτε σημαίνουν το ένα πράγμα κι άλλοτε σημαίνουν το άλλο.Σημείωσα τη λέξη ‘ιδια’ γιατί μπορεί να μοιάζουν ίδια αλλά να μην είναι και εξηγώ:στο ντοκιμαντέρ έδειξε ένα πείραμα που κάνανε με ένα σκύλο.Τον είχανε κλεισμένο σ’ένα θάλαμο στην μπροστινή πλευρά του οποίου υπήρχε μια μικρή τετράγωνη θυρίδα για να μπορεί να βλέπει.Έπειτα βάλανε να πλησιάζει προς το θάλαμο πότε ένα άτομο φιλικό και πότε ένα ξένο άτομο άλλοτε με φιλικές κι άλλοτε με ύποπτες κινήσεις.Παρατηρώντας από μια κρυφή κάμερα και αναλύοντας τα δεδομένα στον υπολογιστή διαπίστωσαν ότι η κίνηση της ουράς του σκύλου(που συνήθως πολλοί ερμηνεύουμε ως ‘χαρα’) σημαίνει απλά ότι ο σκύλος βρίσκεται σε ένταση.Κάποιες φορές είναι σε ένταση λόγω χαράς κι άλλες φορές βρίσκεται σε ένταση λόγω εγρήγορσης ως αντίδραση σε κάποιο ερέθισμα.Επιπρόσθετα τόνισαν η επιστήμονες ότι θα μπορούσαμε να συμπεράνουμε τα συναισθήματα του σκύλου μόνο αν μπορούσε το ανθρώπινο ματι να δει σε αργή κινηση την κίνηση της ουρας ώστε να παρατηρήσει την γωνία ταλάντωσής της η οποία διαφοροποιείται και κλίνει προς συγκεκριμένη καταευθυνση ανάλογα με το τι νοιώθει ο σκύλος.

Επειδή λοιπόν δεν μπορούμε να παρατηρήσουμε τέτοιου είδους λεπτομέρειες θα αναφερουμε παρακάτω ένα σύστημα αξιολόγησης που περιλαμβάνει μια γκάμα από εικόνες του σώματος του σκύλου (τοποθετημένες ιεραρχικά με τη σειρα που πρέπει να τις κοιταξουμε)κι οι οποιες μπορούν συνολικά να μας μειώσουν τις πιθανότητες λάθους κατά την κρίση μας σε σχέση με την κατασταση του σκύλου:

Α)ενεργητικότητα σκύλου:το κοιτάζουμε πρώτο γιατί όσο πιο δραστήριο είναι ένα σκυλι(π.χ. ΜΑLINOIS) τόσο πιο γρήγορα αλλάζει κινήσεις και θέση και βεβαίως μπορεί να μας πλήξει με ενδεχόμενο δάγκωμα.

Β)παγωμένο ή χαλαρό σώμα :σφιγμένο ή παγωμενο σωμα σημαίνει στρες λογω καποιου ερεθίσματος(ανθρωπινου ή περιβάλλοντος) ενώ όσο πιο χαλαρό και ουδετερο είναι το σωμα φανερώνει άνεση.

Γ)ύψος κεφαλιού :αναλόγως αν είναι πιο ψηλα ή πιο χαμηλομένο το κεφάλι δείχνει τη σιγουριά του σκύλου(ενας σκύλος που δεν φοβαται θα σηκώσει περηφανα το αναστημα και το κεφάλι και θα κοιτάξει κατευθείαν την ενδεχόμενη απειλή ή θα περπατήσει εξίσου περήφανα και άνετα ακόμη και σε άγνωστο περιβάλλον.

Δ)σώμα σκύλου :αν ο σκύλος χαμηλώνει το σώμα σε σχέση με την οριζόντιο του ακρώμιου(είτε το μπροστινό είτε όλο το σώμα) τότε πάλι αποτελεί σημάδι ανησυχίας,στρες ή φόβου.

Ε)κινησεις ποδιών: προσέχουμε για τυχόν διστακτικό βαδισμα ή σηκωμα ποδιού (το σήκωμα μπορεί να σημαίνει εγρήγορση αλλά μπορεί να υποδηλωνει και παθητική στάση γι αυτό και βλέπουμε τις προηγούμενες τεσσερεις κατηγορίες και παρατηρούμε π.χ. το κεφάλι:είναι τα αυτιά σηκωμένα ή είναι σπασμένα;)

ΣΤ)ουρά :η σηκωμενη κτακόρυφη ουρά σημαίνει κυριαρχία αλλα από μονη της δεν μπορει να μας καταστήσει σαφες σε τι κατασταση βρίσκεται ο σκύλος. παράδειγμα:μια ορθωμένη αλλα με καμπύλη ουρα κρύβει ανασφάλεια γι αυτό πρέπει να ανατρέξουμε στις προηγούμενες κατηγορίες.Επίσης στην αρχή του αρθρου σας μιλήσαμε για το παράδειγμα του σκύλου που κουνάει την ουρά του.

Τα παραδείγματα του Ε και του ΣΤ μας δείχνουν πως με παρόμοιο τρόπο πρέπει να ιεραρχουμε τα σημάδια κατά την αξιολόγηση και να ξεκινάμε από το Α και όχι από το ΣΤ και βεβαίως δεν πρέπει να απομονώνουμε τα σημάδια αλλά να βλεπουμε το σκύλο συνολικά.