Directability(Θέληση σκύλου να καθοδηγηθεί απ’το αφεντικό του)

Ψάχνοντας αναμεσα σε βιβλία,τετράδια και αποκόμματα σημειώσεων έπεσα πάνω σε ενα αρθρο του ARMIN WINKLER κι επειδή πραγματικα πιστεύω ότι είναι ένας αξιόλογος εκπαιδευτής που οι προσεγγίσεις του μας βοηθάνε να αποσαφηνίσουμε αρκετά εκπαιδευτικά θέματα,σας παραθέτω παρακάτω σε ελευθερη μετάφραση πως περιγραφει ένα σπάνιο χαρακτηριστικό που κάποια σκυλιά έχουν και που το όνομάζει'directability':


Ο Αrmin λοιπόν μας λεει μεταξύ άλλων:<<Ξεκινώ να μιλώ πρωτίστως για τον όρο directability γιατί πιστεύω ότι αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι της προσωπικότητας του σκύλου είτε πρόκειται για σκύλους αθλητικών δραστηριοτήτων είτε πρόκειται για σκυλιά εργασίας.Συνήθως χρησιμοποιούνται δύο όροι:biddable και tracktable .
Biddable είναι η προθυμία να δεχθεί διαταγή και Tracktable είναι η ευαγωγία αλλά αλήθεια είναι ότι ακόμη δεν έχω τελείως διασαφηνίσει τους όρους αυτούς.0 Webster ερμηνευει το biddable ως την ετοιμότητα που έχει ο σκύλος να δεχθεί μια διαταγή ή μια εντολή βασικής υπακοής.Αυτό για μένα,δείχνει να’ναι περισσότερο αποτέλεσμα εκπαίδευσης παρά ένα έμφυτο χαρακτηριστικό που έχει ο σκύλος δηλαδή directability…O Webster ερμήνευει τον tracktable ως σκύλο που μπορεί εύκολα να διοικηθεί,σκύλο ικανό να διδαχθεί,συμμορφούμενο,πειθήνιο ,ευάγωγο σκύλο.Αυτή η ερμηνεία προσσεγγίζει περισσότερο τον όρο directability αλλά πρέπει να πω ότι είναι λίγο αντιφατικό με την εικόνα που έχω διαμορφώσει για ένα high spirited σκύλο εργασίας(με υψηλό δείκτη ευστροφίας κι ανταποκρισης?).
Οι Γερμανοί χρησιμοποιούν έναν ορο γι αυτό που θέλω να ορίσω ως directability o οποίος μεταφράζεται στη γλωσσα μας ως τη θέληση που έχει ο σκύλος να ακολουθήσει (ή να δουλέψει για)τον αρχηγό του.Μερικοί εκπαιδευτές αντιλαμβάνονται αυτό ως δουλικότητα ή υποτακτικότητα από την πλευρα του ζώου αλλά εγώ προτιμώ να το μεταφράζω και να το ονομάζω απλά ‘’directability’’.
Directability είναι όντως η θέληση του σκύλου να ακολουθήσει τις οδηγίες του αρχηγού.Σκεφτείτε το λιγακι.Δεν μιλώ για κάποιο σκύλο που δουλεύει για λίγο φαγητό ή ένα παιχνίδι,δεν μιλώ για έναν υποτακτικό σκύλο που καταναγκαστικά ακολουθεί τις οδηγίες που’χει διδαχθεί επειδή ξέρει ότι δεν μπορεί να κάνει αλλιώς,εγώ μιλώ για ένα σκύλο που’χει μια εσωτερική διάθεση να ικανοποιήσει τον αρχηγό του και δείχνει εμπιστοσύνη και ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις οδηγίες του.Πρόκειται για ένα σκύλο που του δείχνεις τι να κάνει και το κάνει αμέσως χωρίς να χρειάζονται καλοπιάσματα ,αμοιβές ή πίεση(όταν μιλώ για πίεση δεν εννοώ μονάχα διορθώσεις αλλά κι άλλες μορφές πίεσης).Ενας τρόπος να καταλάβουμε τι σημαίνει ‘’directability’’ είναι να εξετάσουμε πόσο πολύ ή λίγο πίεση και καλοπιάσματα(και σε τι βαθμό) χρειάζεται ο σκύλος μας για να εκτελέσει τις οδηγίες που του δίνουμε.
Δεν θέλω να μπερδεύεστε με σκυλιά που έχουν υψηλά drives καθως αυτά τα σκυλια δεν είναι απαραίτητα ‘’directable’’ σκυλιά.Τις περισσότερες φορές αυτά τα σκυλιά μαθαίνουν τόσο γρήγορα επειδή θέλουν να ικανοποιήσουν την υψηλή εσωτερική παρόρμηση που έχουν(drive) και για κανέναν άλλο λόγο.Ένα directable σκυλί ενεργεί χωρίς να βλέπει το χειριστή του σαν ένα συνδετικό κρίκο για την ικανοποίηση του drive.Ενα directable σκυλί φαίνεται σ’όλες τις φάσεις,είτε πρόκειται για ιχνηλασία είτε πρόκειται για υπακοή είτε για προστασία.Ανα πάσα στιγμή δίνει τη δυνατότητα στο χειριστή του να τον βοηθήσει(χωρίς πολλές φορες να χρειαζεται πραγματική βοήθεια)και δουλευουν μαζί αρμονικά.
Τέλος θα σημειώσω κι ένα ακόμη πράγμα.Τα directable σκυλιά σπάνια επιδεικνύουν υψηλές δόσεις κυριαρχικής συμπεριφοράς προς το χειριστή τους κι αυτό δεν σημαίνει ότι είναι υποτακτικά,απλά δεν εχουν την επιθυμία να υπερισχύσουν στην ιεραρχία της δυαδικής αγέλης (γιατί βλέπουν μ’άλλο μάτι το χειριστή λόγω του όρου directability που περιγράψαμε…)>>.

K9:Έρευνα κτιρίου 2

Όταν εκπαιδεύουμε ένα σκύλο στην εκκαθάριση ενός κτιρίου και του ζήτάμε να μυρίζει στις ραφές από τις πόρτες ώστε να μας κάνει ενδειξη σε περίπτωση παρεισάκτου πρέπει να’χουμε στο μυαλό μας ότι ο κάθε σκύλος έχει συγκεκριμένο όριο αντοχής (χρόνου) ανίχνευσης (σωστής ανίχνευσης χωρίς να αποσπάται η προσοχή του).Επομένως μέλημά μας είναι να αυξήσουμε αυτόν τον χρόνο το οποίο κυρίως θα επιτευχθεί μ’ένα πρόγραμμα μεταβλητής επιβράβευσης δηλαδή:στην αρχή θα βρίσκει το στόχο κάθε μία ή δύο πόρτες,έπειτα κάθε τρεις,κάθε τεσσερεις και τελικά θα καταλήξουμε σε τυχαία σειρα(δηλ.π.χ. 1,3,6,2,8,5,4,1,5).

Πάνω σ’αυτή τη λογική ,πρέπει να δεχθούμε ότι για να αυξήσουμε τον χρόνο σωστής εκκαθάρισης από πλευράς σκύλου πρέπει να μεριμνήσουμε να αυξήσουμε κάποια στιγμή το μέγεθος του κτιρίου και τον αριθμό των πορτών.Αν δεν το κάνουμε και συνέχεια ο σκύλος εκπαιδεύεται σε μικρά κτίρια τότε όταν θα του ζητηθεί σε πραγματική κατασταση να δουλέψει σε πολύ μεγαλύτερο κτίριο,επειδή θα μεσολαβεί από πόρτα σε πόρτα πολύ μεγάλύτερο χρονικό διάστημα από αυτό που έχει διδαχθεί έχουμε πολλές πιθανότητες να αποφοητευθεί ενδιάμεσα και να’χουμε πιο φτωχό αποτέλεσμα.

Τέλος πρέπει να τονίσουμε τη σημασία λεπτομερούς καταγραφής των συνθηκών και αποτελεσμάτων των εκπαιδευτικών σεναρίων που θα μας επιτρέψει να αποφανθούμε για το επίπεδο του κάθε σκύλου ώστε σε πραγματικά συμβάντα να μην ξεπεράσουμε τα όρια κάποιου σκύλου και βεβαίως αν απαιτείται να χωρίσουμε κάποιο κτίριο σε περισσότερους τομείς και να δουλέψουν περισσότεροι σκύλοι.

K9: Έρευνα κτιρίου(σκέψεις)

Σε παλιότερο αρθρο αναφερθήκαμε για τη σημασία που έχει ο χειριστής του σκύλου να μην γνωρίζει κατά τα εκπαιδευτικά σενάρια που βρίσκεται ο ‘’στόχος’’. Ετσι όταν ο σκύλος μυρίζει στις ραφές από τις πόρτες αποφέυγουμε το ενδεχόμενο να του δείξουμε αθελα μας(μεσω στασης σώματος) που είναι η ‘’πηγή’’.Πρέπει όμως να έχουμε και κάτι άλλο κατά νού.Ο βαθμός πίεσης που δεχεται οσκύλος από τον χειριστή ή από τις συνθήκες που επικρατούν στον περιβάλλοντα χώρο μπορεί να επηρεάσουν τον σκύλο και να τον οδηγήσουν να κάνει μια ψευδή ένδειξη ώστε να τελειώσει η όλη διαδικάσία που τον στρεσάρει.Μάλιστα στην περίπτωση που μιλάμε για πίεση από τον χειριστή του τότε επείδή στιγμίαία ο χειριστής νομίζει ότι οσκύλος εφτασε στο επιθυμητό,αλλάζει την κινησιολογία του και αυτό αρκεί για το σκύλο να ξεστρεσαριστεί.Αν δεν εντοπιστεί εγκαιρα το πρόβλημα τότε ο σκύλος βλέποντας τα πράγματα από την δική του οπτική γωνία κανει ψευτοενδείξεις στην πραγματικότητα για να μειώσει την πίεση που δεχεται από τον κυναγωγό του.Αρα λοιπόν προσέχουμε πως συμπεριφερόμαστε στο σκύλο μας κατά την έρευνα και εφιστώ την προσοχή ειδικά στους χειρίστες που χρησιμοποιούν υπερβολική και άσκοπη υπακοή ή ψυχολογική βία.

Στην περίπτωση στρες λογω περιβάλλοντος αφενός μεν πρέπει να εχει εξοικοιωθεί ο σκύλος σε ποικίλες καταστάσεις αφετέρου δε ΔΕΝ πρέπει να τελειωνουμε μια εκπαιδευτική περίοδο μετά από ψευτοένδειξη αλλά να φροντίζουμε να φευγει ο σκύλος μετα από επιτυχημένη έρευνα.

Τέλος ας προβληματιστούμε και για το εξής:πολλές φορές λέμε ότι ο σκύλος αν κανει μια ψεύτικη ενδειξη σε μια πόρτα ανοίγοντας την πόρτα θα πάρει την απογοήτευση (απουσία επιβράβευσης) και σταδιακά θε μειωσει την λανθασμενη ενδειξη.Μήπως όμως η ανάγκη του σκύλου να αποφύγει μια στρεσογόνα κατάσταση επισκιάζει την ανάγκη για ένα ενδεχόμενο δάγκωμα(ή για παιχνίδι με το κονγκ κτλ.);Ας βάλουμε ένα μεγάλο ερωτηματικό!

Tζόι:μικρές συμβουλές για ένα μικρό μπελά

1.Στο σπίτι οριοθετούμε νοητά κάποιους χώρους (ή δωμάτια) που δεν του επιτρέπουμε να εισέλθει(το ιδανικό είναι να τον κρατάμε μακριά από αυτούς τους χώρους χρησιμοποιώντας το σώμα μας και το βλέμμα μας).

2.Δεν τον αφήνουμε να ανεβαίνει σε κρεβάτια,τραπέζια και γενικότερα ψηλότερα από εμάς

3.Οταν παίζουμε δεν πέφτουμε στο πάτωμα και δεν του επιτρέπουμε να σκαρφαλώνει από πάνω μας

4.Δεν τον αφήνουμε να δαγκώνει αντικείμενα,παπούτσια κτλ. αλλά φροντίζουμε να τον καθοδηγούμε να δαγκώνει τα παιχνίδια του(κομπους,’’εκπαιδευτικα λουκανικα’’,μπαλες κτλ.)

5.Οταν παίζουμε μαζί του δεν του επιτρέπουμε να μας ψιλοδαγκώνει.Φροντίζουμε να τον επιπλήτουμε(λεκτικά,στάση σώματος κτλ.) κι αν επιμένει σταματάμε το παιχνίδι.Σταδιακά του διδάσκουμε να ‘στοχεύει’ σωστά στο παιχνίδι του αν θέλει να περνά ευχάριστα…

6.Για να πάρει κάτι ή για να παίξουμε εκτελεί εντολές

7.Ελέγχουμε αν συνήθως αυτός έρχεται στο μέρος μας ή μήπως πάμε εμείς!Τσεκάρουμε μήπως περνά τον περισσότερο χρόνο επιλέγωντας να μενει στο κρεβάτι του(χώρο του).Στην αγέλη ο αρχηγός είναι ανεξάρτητος και οι υπολοιποι επιζητούν να’ναι δίπλα του.Μήπως αυτό κανει κι ο σκύλος μας;

8.Ελέγχουμε τακτικά τι κανει όταν πάμε σε άλλο δωμάτιο.Τί θα κάνει αν ανοίξουμε την πορτα και φυγουμε εκτός σπιτιου;θα μας ακολουθήσει;Προφανώς δεν θα συμβεί να μας ακολουθησει πάντα αλλά αν δεν συμβαίνει σχεδόν ποτέ (και δεν συντρεχουν αλλοι λόγοι π.χ. φοβίες) τότε ισως πρέπει να ανησυχήσουμε για την θεση μας στην ιεραρχία…

9.Στις βόλτες τον οδηγούμε εμείς όπου θέλουμε κι όχι αυτός.Πολλές φορές αλλάζουμε κατευθύνσεις για να του υπενθυμίζουμε ποιος έχει τον έλεγχο.

10.Στο πάρκο τον αφήνουμε να παίζει ελεγχόμενα και φροντίζουμε να μπορούμε να τον καλέσουμε ανα πάσα στιγμή.Αν δεν επιστρέφει σ’εμάς (κι αδιαφορεί) προβληματιζόμαστε για το πόσο και αν πρέεπει να του δίνουμε τόση ελευθερία.

11.Το φαγητό το αφήνουμε στο μπωλ του 20-30 λεπτά κι αν δεν το φάει το παίρνουμε(πολλές φορές το πετάμε επειδικτικά).

12.Εχουμε τον απόλυτο έλεγχο των παιχνιδιών του.Ωσπου να συμβεί αυτό για να κερδίσει την εμπιστοσύνη μας του δινουμε ένα άλλο παιχνίδι όταν του παιρνουμε κάποιο.Το ίδιο κανουμε και με τοφαγητό του χωρίζοντας σε πιο μικρές δόσεις:παιρνουμε το μπωλ που έχει κι αμέσως του αφήνουμε το άλλο.Γρυλίσματα,δαγκώματα δεν επιτρέπονται ούτε γι αστείο αλλά βεβαίως δεν κάνουμε επίδειξη στους φίλους μας ότι έχουμε το πάνω χέρι.

13.Σε πόρτες,εισόδους,περάσματα φροντίζουμε να περναμε πρώτοι(το ίδιο και τα άλλα μέλη της οικογένειας.Ελέγχουμε μήπως αυτό τον δυσαρεστεί.

14.Παίρνουμε τον έλεγχο και δεν τον αφήνουμε να μαλώνει με άλλα σκυλιά(Σε εντολη ο σκύλος).Εμείς τα απομακρύνουμε επεμβαίνοντας και σε ταυτόχρονη συνεννόηση με τον ιδιοκτήτη τους.

15.Ολα τα μέλη της οικογένειας είναι όσο το δυνατόν πιο συνεπείς στις παραπάνω οδηγίες(ιδιαίτερη προσοχή όταν συνυπάρχουν μικρά παιδιά).


(ο Τζόι είναι ένα λευκο γεροδεμένο μπουλ-τεριέ μόλις 5 μηνών)

O παππούς ήξερε...

Πριν μερικές ημέρες ειχα μια συζήτηση μ’ένα συναδελφο και συζητουσαμε για την ‘’οπτική’’ με την οποία βλέπουν τα σκυλιά τον κόσμο μας.Αναφερθήκαμε γενικότερα στα ζώα και απαριθμούσαμε περιπτώσεις όπως τα σκιάχτρα που φοβίζουν τα πουλιά,ταινίες στους αμπελώνες,δισκακια που κρεμαμε στα μπαλκονια,αντικείμενα που γιαλίζουν και φοβίζουν,τα κενα στις σκάλες που δινουν αισθηση βαθους και αποτρεπουν τα σκυλια ν’ανέβουν,ογκοι κτιρίων ,χρωματισμοι κτλ.Στην πραγματικότητα δυο είναι οι κυριες αιτίες που ακινητοποιούν/φοβίζουν/παραξενευόυν τα σκυλια (τα ζωα γενικά):η μία έχει να κάνει με την ανατομία των ματιών και η δεύτερη με την έλλειψη εμπειριών από μέρους ενός ζώου. Πολλές φορές η διαφορετικη οραση των ζώων λειτουργεί θετικά για εμάς καθώς μ’ένα κουρελιένο σκιάχτρο απομακρύνουμε τους ανεπιθύμητους επισκέπτες απ’τους αγρούς άλλες φορές όμως αποτελεί βραχνά όταν λόγου χάρη παλεύουμε τραβώντας το σκύλο μας να περπατήσει σ’ένα γυαλιστερό δάπεδο.Οι λύσεις μπορεί να ναι πότε υπόθεση μερικών δευτερολέπτων(π.χ χαμηλωνουμε το φωτισμό να μη γυαλίζει ένα δάπεδο,προσεγγιζουμε ένα αντικείμενο από άλλη πλευρα,χρήση κινητρου που αποσπά την προσοχή κτλ.) ή μια σπαζοκεφαλια που θα μας απασχολήσει πολλές ώρες.Εξαρτάται από το ζωο,από το περιβάλλον και βεβαίως από το πόσο σκυλίσια σκεφτόμαστε.Πάνω που συζητούσαμε όλα αυτά(πινοντας μαυρες μπυρες )θυμήθηκα που διαβασα ότι μερικές ασπρες ρίγες παρόμοιες σαν αυτές των διαβάσεων θα μπορούσαν να αποτρέψουν κάποια βοοειδή να περάσουν από ένα οριοθετημένο χώρο!!Τί ήταν να το ακούσει ο Νικόλας αυτό,πετάγεται και μου λεέι:

’’κάτι ηξερε ο μπαρμπα-θανασης που τον μολογούσανε για μάγο στο χωριό…γιατί όταν πηγαινε τις αγελάδες στο βουνο έκανε μια γραμμή γυρω γυρω στο χώμα με το ποδάρι,αυτός την έπεφτε κάτω απ’την ελιά κι αυτές ουτέ που να ξεμυτίσουν απ΄τον κύκλο…’’

Αυτά για σήμερα για να προβληματιστούμε όσοι το παίζουμε μεγάλοι εκπαιδευτές...

Τα μικρά γλυκά αθώα κουταβάκια μας

Για να μπορέσουμε να πάρουμε απαντήσεις για τη συμπεριφορά των κουταβιών(κουτάβια εννοούμε τουλάχιστον εώς 10 μηνών μπορεί και παραπάνω)θα πρέπει να έχουμε σαν οδηγό το φυσικό τρόπο ζωής των σκύλων.

Όπως όλοι γνωρίζουμε τα σκυλιά είναι αγελαία ζώα με μια αυστηρή ιεραρχία να διέπει τις αγέλες τους. Προκειμένου να καλύψουν αυτή την ανάγκη τους(pack instict) έχουν κληρονομήσει συγκεκριμένες συμπεριφορές.

Από τις πρώτες μέρες της ζωής τους τα κουτάβια δαγκώνονται μεταξύ τους χρησιμοποιούν το σώμα τους σπρώχνωντας τα αδέλφια τους τοποθετούν το κεφάλι τους ή τα μπροστινά τους πόδια στη πλάτη των άλλων και αρκετές ακόμη συμπεριφορές ώστε να διαπιστώσουν τη θέση τους μέσα στην αγέλη.

Αυτό που γίνεται περισσότερο αντιληπτό από εμάς(όταν έρθουν στην ανθρώπινη αγέλη) είναι το δάγκωμα.Όσο δυνατότερα δαγκώσει ένα κουτάβι τόσο υψηλότερη θέση καταλαμβάνει στην αγέλη.Για αυτό το λόγο τα πρώτα δαγκώματα που δεχόμαστε είναι ήπια και με το καιρό όλο και δυναμώνουν.

'Ολο αυτό έχει τη μορφή παιχνιδιού όχι όμως τόσο αθώου μιας που έχουμε να κάνουμε με ένα παιχνίδι επιβολής και κυριαρχίας. Όσο πιο χαλαρή στάση κρατάμε απέναντι στο σκύλο μας τόσο εντονότερες θα είναι οι προσπάθειές του.

Επίσης τώρα μπορούμε να καταλάβουμε γιατί δεν μπορούμε πάντα να κατευθύνουμε τα δαγκώματα του σκύλου μας στα παιχνίδια του.Και βέβαια αποτελεί δικαιολογία απο μέρους μας ότι η συμπεριφορά αυτή οφείλεται στην αλλάγή των δοντιών,πρώτον γιατί η συμπεριφορά εξακολουθεί και μετά την αλλαγή και δεύτερον γιατί κατά τη περίοδο της αλλαγής ο σκύλος μας δεν βάζει το στόμα του σε <<σκληρές>> δοκιμασίες συνέπεια των ενοχλήσεων που νοιώθει.

Αξίζει να αναφερθεί ότι οι δοκιμές δεν γίνονται τυχαία αλλά υπάρχει στρατηγική. Έτσι λοιπόν οι δοκιμές είναι εντονότερες και συχνότερες σε αυτούς που θεωρεί ο σκύλος ότι είναι χαμηλότερα στην αγέλη π.χ παιδιά , γυναίκες και τελευταίοι οι άνδρες (η σειρά δεν είναι απαραίτητα ίδια σε όλες τις οικογένειες)

Το σίγουρο είναι ότι αυτή η δραστηριότητα του σκύλου μας πρέπει να διακόπτεται είτε κατευθύνοντας τα δαγκώματά του αλλού ή όταν αυτό δεν είναι εφικτό μέσω διόρθωσης.

To μικρό ,γλυκό και αθώο κουτάβι μας λοιπόν δεν παραλείπει απο την αρχή της ζωής του να μας υπενθυμίζει ότι είναι σκύλος και παρόλη την αγάπη μας καλά θα κάνουμε κι εμείς να μην το ξεχνάμε.


(συντάχθηκε απο τον αγαπητο φιλο ''Κ'')